Mexicaanse president zoekt tweede adem

Felipe Calderón van de conservatieve Nationale Actiepartij (PAN), volgde op 1 december 2006 zijn partijgenoot Vicente Fox op. Die had in 2000 het zeventig jaar durende monopolie van de Institutioneel Revolutionaire Partij (PRI) gebroken. De eerste drie jaar van Calderón werden gekenmerkt door “veel mislukkingen en weinig successen”, zegt George Grayson, Mexicokenner van de Amerikaanse William & Mary-universiteit.
Als gevolg van de recessie gingen dit jaar alleen al meer dan 900.000 banen verloren en kromp de economie met 7 tot 8 procent. Volgens de Economische Commissie voor Latijns-Amerika en de Caraïben (Cepal), een VN-organisatie, scoort Mexico daarmee het slechtst van de hele regio.
Bovendien, merkt de Cepal op, kwamen er 41 miljoen armen bij en verhoogde het parlement ondertussen de fiscale druk om de openbare financiën op te krikken.

Veiligheid

Kort na zijn aantreden lanceerde Calderón een offensief tegen de drugshandel. Hij stuurde duizenden militairen en politieagenten naar de zwaarst getroffen regio’s. Drie jaar later bedraagt het aantal doden als gevolg van de drugsoorlog meer dan vijftienduizend.
Volgens een peiling die de krant El Universal gisteren (maandag) publiceerde, bevindt de populariteit van Calderón zich op haar laagste peil dit jaar. Bijna de helft van de ondervraagden vond dat de president geen rekening heeft gehouden met hun economische behoeften.
“Felipe Calderón vleugellam?” was de kop van het commentaarstuk in El Semanario. Het financiële tijdschrift vreest dat de president zich nu zal laten leiden door emoties en peilingen. “Daardoor lijkt zijn toekomst er een van verlamming te worden.”
De president voelt de hete adem van de oppositie zijn nek. Sinds dit jaar heeft de PRI opnieuw de meerderheid in het parlement.
Calderón zelf erkent dat 2009 het slechtste jaar van zijn regering was. George Grayson vreest dat het nog slechter kan. Het economische herstel in de Verenigde Staten verloopt traag, zegt hij, de PRI weigert de president uit de nood te helpen en overal doen zich problemen voor, in de nationale olieindustrie, in de telecom-, transport en elektriciteitssector.

Directe democratie

In een poging om het tij te keren stuurde Calderón een reeks hervormingsvoorstellen naar het parlement. Zo wil hij het referendum invoeren, het aantal parlementsleden verminderen en het mogelijk maken dat burgemeesters en parlementsleden herkozen worden en onafhankelijke kandidaten aan verkiezingen deelnemen. De herverkiezing is al honderd jaar een taboe in de Mexicaanse politiek.
Enkele van die voorstellen komen er onder impuls van zeventig niet-gouvernementele organisaties die samen de Nationale Burgervergadering vormen, een netwerk dat voor meer directe democratie ijvert. “De voorstellen van Calderón zijn goed, maar ze komen er op een moment dat zijn regering zeer zwak staat. Het is dus niet zeker of het parlement ze zal goedkeuren”, zegt Alberto Serdán, projectcoördinator van Propuesta Cívica, een van de ngo’s in de Nationale Burgervergadering.