Mexico wil nieuw imago in Washington

Deze week was Pena Nieto in de VS voor een ontmoeting met de Amerikaanse president Barack Obama. Hij stelde tijdens deze ontmoeting dat de twee leiders “een belangrijke visie delen, die om meer banen te creëren.” De aankomende president, die in juli de verkiezingen won, zei dat een “moderniserend Mexico de kans heeft om te groeien en te integreren in Noord-Amerika.”

Pena Nieto wil af van het imago dat Mexico een land is dat wordt beheerst door drugshandel en misdaad. Liever wil hij benadrukken dat het land een groei van 4 procent per jaar kent, wat ruim boven het wereldwijde gemiddelde is, inclusief dat van de VS. Mexico is een van de sterkste groeilanden in de regio.

Oorlog tegen drugs

Mexico is de op een na grootste exportmarkt voor de Verenigde Staten, zegt het Mexico Instituut van het Woodrow Wilson International Center for Scholars in een nieuwe beleidsbrief. “Er is een reden waarom economie weer in de spotlights staat”, zegt Christopher Wilson, medeauteur van de beleidsbrief. “We moeten in beide landen zichtbare vooruitgang boeken op belangrijke terreinen, zoals werkgelegenheid en export. Dat betekent niet dat immigratie of veiligheid niet meer belangrijk zijn, maar de nieuwe president wil het verhaal duidelijk breder maken.”

“Als de toon van de relatie verandert, er meer aandacht komt voor kansen in plaats van problemen, kan dat ook positief uitpakken op andere ingewikkelde beleidsterreinen, zoals veiligheid en immigratie”, zegt Wilson.

Volgens hem is de bilaterale relatie tussen de landen al aan het veranderen. Aan beide kanten van de grens is volgens Wilson het besef doorgedrongen dat de door de VS gefinancierde “oorlog tegen drugs” is mislukt. Pena Nieto voerde in de aanloop naar de verkiezingen campagne tegen deze in zijn ogen geldverslindende en onnodig bloedige strijd, die in gang werd gezet door zijn voorganger Felipe Calderon. De oorlog tegen de drugshandel kostte 60.000 tot 100.000 Mexicanen het leven.

Pena Nieto stelde dat hij liever zijn aandacht wil richten op werkgelegenheid, om zo het geweld te verminderen dat de Mexicaanse samenleving al jaren in zijn greep heeft.

Legalisering marihuana

Dat twee Amerikaanse staten in november het gebruik van marihuana voor recreatief gebruik legaliseerden, heeft ook in Mexico de roep om een beleidsherziening versterkt. Direct na de legalisering, zei een hoge adviseur van Peno Nieto dat hierdoor “de regels van het spel veranderen in de relatie met de Verenigde Staten.”

Sommigen menen dat de VS zelf model kunnen staan voor een beter gebalanceerd drugsbeleid in Mexico. “Er zijn meer drugs in de VS dan in Mexico, we hebben meer wapens dan in Mexico en er gaat hier meer geld in de drugshandel om. Maar we hebben niet het geweld dat Mexico heeft”, zegt Shannon K. O’Neil, senior fellow bij het Center for Foreign Relations in Washington. “Daar moet een les uit te trekken zijn: de VS zijn in staat gebleken een beleid te voeren waarin de drugshandel niet gewelddadig is geworden.” De door de VS gesteunde benadering van Calderon staat daarmee in schril contrast.

Pena Nieto zal tijdens zijn hervormingsplannen waarschijnlijk aanzienlijke hindernissen moeten nemen. De belangrijkste is dat hij, ondanks zijn hervormingsgezindheid, nog steeds lid is van de Institutionele Revolutionaire Partij (PRI). Deze soms autocratische partij heeft Mexico langer dan zeventig jaar bestuurd. Het is afwachten hoe de oude garde zal reageren op zijn moderniseringsplannen.