Michael Franti: 'De Amerikaanse media zijn medeplichtig aan moord'

Spearhead, de hiphopformatie rond Michael Franti, staat geseind bij de Amerikaanse militaire inlichtingendienst. Franti combineert vette beats met vlijmscherpe teksten, en praat met MO*over muziek, oorlog en vooral over de vraag: hoe zorgen we voor vrede?
16 maart 2003. De dag na een Spearhead-optreden op een vredesmanifestatie kloppen twee officieren van de inlichtingendienst aan bij de moeder van een van de bandleden. Michael Franti: ‘De officieren vroegen haar helemaal uit. Ze hadden foto’s bij van onze optredens, al onze reistickets waren nagetrokken en ze hadden zelfs een overzicht van onze bankrekeningen. Ik word bang als ik daar aan denk, want ik zie duidelijke parallellen met andere artiesten die wereldwijd geïntimideerd worden. Mijn 16-jarige zoon is twee keer opgepakt tijdens studentendemonstraties tegen de oorlog in Irak. Ik was wel trots dat hij meeliep in die protesten, maar heb hem toch gezegd dat hij in de toekomst goed moet opletten. De laatste tijd is er heel wat veranderd in de Verenigde Staten. Het zou goed kunnen dat je je studiebeurs kwijtspeelt of dat je geen paspoort krijgt om te reizen, omdat je in een demonstratie bent opgepakt.’
Spearhead staat bekend als een swingende hiphopband met het hart op de juiste plaats. Na de albums Home (1994), Chocolate Supa Highway (1997) en Stay Human (2000) verscheen deze zomer Everyone Deserves Music. Aids, armoede, persvrijheid, wereldhandel, ongelijkheid, de doodstraf, Franti gaat geen enkel thema uit de weg.
Sociaal engagement vormt de rode draad doorheen de Spearhead albums. Hoe is die betrokkenheid gegroeid?
Franti: Na mijn geboorte hebben mijn ouders me afgestaan voor adoptie. Ik ben opgegroeid in een blank pleeggezin, samen met drie blanke kinderen en nog een geadopteerde zwarte zoon. Wij waren een multiculturele familie nog voor het woord multicultureel was uitgevonden en dat was niet altijd gemakkelijk. Bovendien was mijn vader alcoholist en daardoor heb ik me als kind nooit helemaal thuis gevoeld in mijn pleeggezin. Vanuit die achtergrond heb ik me later altijd geïdentificeerd met mensen die zich buitengesloten voelen. Dat heeft zeker een invloed op mijn muziek. Ik probeer een stem te geven aan de mensen die lijden en zie mijn muziek als een dienst aan de gemeenschap.
Het Californië van uw jeugd was niet bepaald de Sunny State die wij kennen?
Franti: Ik ben opgegroeid in de “Bay Area”, de regio rond San Francisco. Dat is een fantastische plaats om als artiest te werken, want de mensen staan er heel erg open voor radicale ideeën. Met mijn eerste band, The Beatnigs, gingen we regelmatig naar het stort, waar we politieke teksten schreeuwden terwijl we ritmes speelden op stukken schroot. Als je dat in Kansas of elders zou doen, schieten ze je waarschijnlijk neer. De Bay Area is een bron van creativiteit. Ik woon nabij San Francisco op een schiereiland dat uitsteekt in de Grote Oceaan. De stad is heel dicht bevolkt maar kan niet uitbreiden. Als je niet kunt samenleven met Chinezen, Mexicanen, zwarten of homo’s, kun je er maar beter vertrekken.
Elk jaar organiseert u in uw thuisbasis een Power to the Peaceful-concert.
Franti: Op 11 september 1999 hebben we voor het eerst een benefietconcert georganiseerd om aandacht te vragen voor de zaak van Mumia Abu-Jamal, een zwarte journalist die sinds 1982 zit te wachten op de uitvoering van zijn doodvonnis. Hij wordt beschuldigd van de moord op een politieagent maar de bewijzen tonen duidelijk zijn onschuld aan. Door het concert op 11 september te organiseren, legden we de link naar 911, het noodnummer in de Verenigde Staten. Die datum kreeg in 2001 natuurlijk een nieuwe betekenis. Sinds die dag komen we met de jaarlijkse Power to the Peaceful-concerten op voor sociale rechtvaardigheid. De beste manier om vrede in de wereld te verwezenlijken is niet door de wereld plat te bombarderen, maar door te werken aan sociale rechtvaardigheid.
Vandaar die boodschap ‘You can bomb the world to pieces, but you can’t bomb it into peace’ op het jongste Spearhead-album?
Franti: Ik heb het nummer Bomb The World geschreven na de terreuraanslagen van 11 september. Als we in de toekomst oorlog willen vermijden, moeten we een aantal dieperliggende mechanismen aanpakken: stoppen met dictators te financieren, stoppen met massale wapenproductie, de bezetting van Palestina stopzetten.
Hoe kijkt u aan tegen het stappenplan voor vrede in het Midden-Oosten?
Franti: Ik geloof niet echt in dat plan. Vrede maakt in het Midden-Oosten pas een kans als er ook rechtvaardigheid komt. Israël staat met een van de meest getrainde en best uitgeruste legers ter wereld tegenover mensen die dynamiet op hun lichaam bevestigen en in restaurants binnenlopen. Een oorlog kun je het niet noemen, het lijkt meer op een strijd tussen het Romeinse rijk en een middelbare school. Natuurlijk moet er een einde komen aan de zelfmoordaanslagen. Maar zolang er dag na dag dorpen worden vernield en het land wordt ingenomen, zolang de 200 kilometer lange muur niet is neergehaald, zolang Palestijnen niet met respect worden behandeld, zal er geen vrede komen in het Midden-Oosten.
Op Stay Human breekt u een lans voor onafhankelijke media.
Franti: Tijdens de oorlog in Irak hadden alle commerciële media in de VS het voortdurend over de politieke en economische kosten van de oorlog, maar de menselijke kosten kreeg je niet te zien. We kregen geen bombardementen op het scherm, geen lijkzakken, geen treurende Irakezen, geen verminkte kinderen. Soms leek het wel alsof precisiebommen vriendelijk aanklopten aan het raam om daarna recht op hun doel af te gaan zonder slachtoffers te maken. Als je dat dag na dag te zien krijgt, ga je er na een tijdje nog in geloven. Daarom zijn de Amerikaanse media voor mij medeplichtig aan moord. In Europa was de berichtgeving totaal anders. Jullie zagen wel beelden van vernielde huizen en verscheurde families.
‘Give the corporations some complications’, zingt u in Rock The Nation. Geen fan van de WTO?
Franti: Van de WTO-top in Cancun verwacht ik hetzelfde als altijd: de economische en militaire belangen zullen voorrang krijgen op de humane, ecologische en spirituele. Maar ik verwacht ook dat mensen op straat komen zoals in Seattle en Genua. Uiteindelijk zullen we erin slagen om een tijdperk te creëren waarin de mensheid echt begint te schijnen en andere belangen primeren. De zeven miljoen mensen die tijdens de vredesmanifestaties naar buiten zijn getreden, vormen een belangrijk signaal. Voor het eerst in de geschiedenis van deze planeet was iedereen met de oorlog bezig. Daar moet toch iets goeds uit voortvloeien.
Alle protesten in de VS en de rest van de wereld ten spijt is Irak wel platgebombardeerd.
Franti: Op een nacht tijd kun je de wereld niet veranderen. George Bush zal morgenvroeg niet wakker worden en zeggen: ‘Hey Michael, ik heb je spandoek gelezen op de manifestatie. Je hebt gelijk.’ Het is zoals in het verhaaltje van de rups en de boom. Op een duizend jaar oude boom wordt een rups geboren. Tien dagen later komt er een vogel aangevlogen en vraagt de rups: ‘Leeft deze boom nog?’ De rups antwoordt: ‘Ik zit al mijn hele leven op deze boom en ik heb hem nog nooit zien bewegen. De boom moet wel dood zijn.’ Je moet alles op lange termijn bekijken. ‘Maar wat kan je als individu doen?’, hoor ik vaak. Ik weet het ook niet, behalve dat je je kunt verenigen met anderen. Iedereen heeft op deze planeet zijn rol te spelen. Elke dag maken we kleine beslissingen in ons leven die uiteindelijk een groter resultaat beïnvloeden. Als we ons daar bewust van worden, kunnen we meer effect hebben.
Waarom slaagt het middenveld in de VS er maar niet in om politiek een verschil te maken?
Franti: Omdat de VS geen democratie vormen volgens het principe één mens één stem. Politiek lijkt er meer op een vlooienmarkt: wie het meeste betaalt, wordt gehoord. De ideeën van grote bedrijven en rijke mensen die kiescampagnes sponsoren, worden verwezenlijkt. En als de kandidaten ondanks die campagnes de verkiezingen niet winnen, dan stelen ze gewoon de verkiezingen zoals de regering Bush heeft gedaan. Dat is heel frustrerend voor iedereen die politiek actief is, want het is niet makkelijk om voortdurend te moeten opboksen tegen grote bergen geld.
Wie wint volgend jaar de presidentsverkiezingen?
Franti: Sinds de vorige verkiezingen doen groene politici het steeds beter in lokale verkiezingen. Ik verwacht dan ook dat het groene gedachtegoed aan betekenis zal winnen tijdens de volgende presidentsverkiezingen. Uit strategische overwegingen heeft de groene partij wel besloten om geen kandidaat af te vaardigen, maar om de progressieve democraat Dennis Cosinich te steunen. Jammer dat er geen groene kandidaat is, maar alles is goed om ervoor te zorgen dat George Bush niet herkozen wordt. Een democraat moet de verkiezingen winnen. Amerika beschouwt zich vandaag als de leider van de wereld en al de rest moet maar volgen. Wie niet meedoet, wordt omvergelopen. Maar we zijn alleen nummer één als het gaat om militaire macht, niet als het gaat om onderwijs of gezondheidszorg.
‘Even our worst enemies deserve music’ klinkt het op het nieuwe Spearhead album. Wie is uw grootste vijand?
Franti: Dat ben ik zelf, zoals ik ook mijn beste vriend ben. Ik probeer te aanvaarden dat ik zowel een donkere als een positieve kant heb. Mijn negatieve kant oordeelt steeds over mezelf. Stemmetjes zeggen: ‘Michael, je doet het niet goed genoeg, je moet betere songs maken.’ Mijn positieve kant toont dan weer begrip voor mijzelf en zegt: ‘Je bent OK zoals je bent.’ De oorlogen op onze planeet zijn een manifestatie van wat er in onze harten leeft. Daarom moeten we andere dromen gaan dromen. We moeten beginnen bij onszelf en de humane, ecologische en spirituele belangen laten primeren op de materialistische, economische en militaire. Zo kun je de wereld veranderen. Miljoenen mensen op straat kunnen vandaag geen oorlog tegenhouden, maar door vandaag op straat te komen, voorkom je misschien wel een oorlog in 2050.
Voor wie heeft u ongelooflijk veel respect?
Franti: Voor iedereen die vanuit zijn hart spreekt. Met artiesten zoals Ani Di Franco, Chuck D, KRS One en U2 voel ik me verwant. Ik kijk ook op naar mijn vader, die pas gestorven is. Hij heeft mij altijd geleerd om voor alles mijn tijd te nemen. ‘Jaag je niet op en doe alles vanaf de eerste keer goed.’ Mijn vader heeft een moeilijk leven gehad en was niet altijd de gemakkelijkste, maar doorheen zijn leven is hij gegroeid en veranderd. Vier jaar geleden had hij een hartinfarct. Hij is gestopt met drinken en bloeide open van een gefrustreerde en bittere man tot een heel liefdevol persoon. Dat stemt mij heel hoopvol over de toekomst van de wereld: verandering is mogelijk, je ziet het overal.
U staat al meer dan vijftien jaar op de planken. Welke optredens vergeet u nooit meer?
Franti: Ik hou ervan als mensen heel hun familie meebrengen naar onze optredens. Na een Spearhead-show in Grass Valley, een klein dorpje in noorden van California, stapte een vrouw van zestig op me af. Ze had haar twee dochters en hun kinderen meegenomen naar het optreden. Dat vond ik een ongelooflijk compliment, te horen dat mijn muziek drie verschillende generaties had bereikt. Een ander onvergetelijk optreden was vorige zomer, toen we in een zwaarbewaakte gevangenis in California speelden. Gedetineerden die celstraffen van 25 jaar uitzaten, trokken hun shirts uit, begonnen te dansen en voelden zich heel eventjes weer echt vrij. Dat was fantastisch.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.