‘Migranten houden onze welvaart in stand’

Migranten zijn de afgelopen tien jaar verantwoordelijk geweest voor gemiddeld twee procent van de jaarlijkse economische groei in Europa, aldus het rapport. Zonder hun aanwezigheid zou het bruto binnenlands product per hoofd van de bevolking met 0,2 procent gedaald zijn.

Tussen 1995 en 2005 is de bevolking van de EU-15 aangegroeid met 15,7 miljoen mensen. 12 miljoen daarvan waren immigranten. Al die nieuwkomers zorgen voor nogal wat politieke onrust. Zo is er vandaag in Spanje enorme commotie over de toenemende instroom van illegale bootvluchtelingen via de Canarische eilanden.

Temidden van het alarmisme over illegalen laat een nieuwe studie van de Caixa Catalunya een apart geluid horen: “Immigratie is verantwoordelijk voor meer dan 50 procent van de nieuwe werkgelegenheid in Spanje”, zegt Raquel Vázquez, econoom en hoofd onderzoek van de Caixa Catalunya. “De invloed van immigranten is van doorslaggevend belang voor het verbruik van consumptiegoederen en de vraag naar huizen. Factoren die zoals bekend de twee steunpilaren zijn van de groei van het bruto binnenlands product”.

De Spaanse economie kende het laatste decennium een robuuste economische groei van gemiddeld 2,6 procent per jaar. Spanje kende tussen 1995 de hoogste immigratie van de Europese Unie - bijna 80 procent van de bevolkingsaanwas bestond uit nieuwkomers. Zonder de bijdrage van migranten zou het Spaanse BBP gedaald zijn met 0,6 procent, becijferden de onderzoekers.

“Die trend zien we - zij het zwakker - ook in andere Europese landen”, zegt Vázquez. “Ook daar zou de economie krimpen zonder de bijdrage van buitenlandse werkkrachten. Enkel in Frankrijk, Finland en Ierland zou het BBP gegroeid zijn zonder de aanwezigheid van immigranten.”

De spectaculaire groei van de Ierse economie zou maar magertjes zijn: niet 5,9 procent per hoofd van de bevolking maar 1,1 procent. De Franse economie zou nauwelijks gegroeid zijn zonder migranten. De groei van 1,6 procent zou zakken tot 0,3 procent.

In de meeste Europese landen zou de economische activiteit krimpen zonder buitenlandse arbeiders, vooral in Duitsland (-1,5 procent per jaar) en Italië (-1.2 procent per jaar). De bevolking van die landen zou inkrimpen zonder de toevloed van migranten, en dat zou meteen ten koste gaan van de welvaart. Migranten injecteren immers geld in de sociale zekerheid, die leeggezogen wordt door de vergrijzende autochtone bevolking.

Volgens sommigen is het Europese beleid inzake arbeidsmigratie echter niet duurzaam omdat het te zeer steunt op illegale arbeid. Vooral in het zuiden van Europa wordt intensief gebruik gemaakt van illegale arbeid. “Een groot deel van de drie miljoen migranten in Spanje – we schatten een derde tot de helft – is hier illegaal en heeft zo goed als geen rechten,” zegt Carlos Martín, een econoom van Comisiones Obreras (CCOO), Spanjes grootste vakbond.

De successen van de Spaanse economie zijn in belangrijke mate te danken aan de lage lonen waartegen illegale migranten in Spanje werken, stelt Martín. De lage lonen “versterken het economisch model dat werd toegepast in Spanje: besparen op loonkosten, gebrek aan werkzekerheid, intens gebruik van arbeid en de productie van goederen met een minimale toegevoegde waarde.” Dat model, gelooft Martín, “betekent voedsel vandaag en hongersnood morgen. Sommige mensen kunnen een enorm fortuin vergaren (door het gebruik van illegale werkkrachten, nvdr). Maar een echt competitieve economie vereist jobzekerheid, onderzoek, innovatie en arbeidskrachten die voortdurend gevormd worden.” (MM)