Miljoenen Chinese boeren oogsten stank voor dank in de stad

In sommige Chinese steden maken plattelandsarbeiders intussen al de meerderheid van de bevolking uit. Hun werk is rechtstreeks verantwoordelijk voor de snelle groei en verbeterende infrastructuur in de steden. Maar de arbeiders krijgen stank voor dank, zegt de internationale mensenrechtenorganisatie Amnesty International.
De inwijkelingen hebben geen recht op openbare gezondheidszorg en onderwijs en moeten volop overuren draaien. De discriminatie is een rechtstreeks gevolg van het Chinese “hukou”-registratiesysteem. Na een moeilijke, verplichte registratieprocedure krijgen inwijkelingen alleen een tijdelijke verblijfsvergunning. Daardoor worden ze gediscrimineerd op gebied van huisvesting, onderwijs, gezondheidszorg en werkgelegenheid.
De meesten krijgen nooit een permanente verblijfsvergunning en zullen naar het platteland moeten terugkeren als hun job overbodig wordt. Wie zich niet laat registreren, is extra kwetsbaar voor uitbuiting door de politie, huiseigenaren en werkgevers.
De nationale overheid heeft ingestemd met hervormingen om de leef- en werkomstandigheden van de inwijkelingen te verbeteren, maar het hukou-systeem blijft zijn nefaste invloed uitoefenen. “De hervormingen zijn niet overal ingevoerd, maar zelfs waar ze wel van kracht zijn, volstaan ze niet om de problemen op te lossen” zegt T. Kumar, campagnedirecteur voor Azië bij Amnesty.
Managers in Chinese steden gebruiken een scala aan methoden om te voorkomen dat arbeiders er omwille van de lamentabele arbeidsomstandigheden en uitbuiting het bijltje bij neergooien. Ze houden vaak twee à drie maanden loon in van arbeiders van het platteland. Als die opstappen voor hun contract afloopt, zien ze dat bedrag nooit terug.

Chinees Nieuwjaar

Het is ook schering en inslag om niet uit te betalen vlak voor Chinees Nieuwjaar. Werkgevers willen vermijden dat werknemers niet terugkomen na de vakantieperiode, maar in de praktijk betekent het vaak dat de arbeiders zelfs geen treintickets kunnen kopen om hun achtergebleven familie te gaan bezoeken.
Deze tactieken laten de werkgevers toe de toenemende arbeidstekorten in de steden op te vangen zonder de lonen op te trekken. Het is inderdaad opvallend dat de periode van sterke economische groei en toenemende vraag naar ongeschoolde arbeid in China, gepaard gaat met verwaarloosbare loonsstijgingen.
Het Amnestyrapport ‘Internal Migrants: Discrimination and Abuse, the Human Cost of an Economic ‘Miracle’ benadrukt dat vele van de praktijken van werkgevers illegaal zijn. Maar ook het hokou-systeem laat de arbeiders in een wettelijk vacuüm achter, zonder mogelijkheid om te protesteren.
Tijdens het maoïstische tijdperk mochten alleen bepaalde mensen in de steden wonen. Maar de economische hervormingen van de jaren tachtig ging gepaard met grote groepen plattelandsbewoners die naar de steden trokken om de industriële explosie rond de steden aan te drijven. “Het werkt langs beide kanten: de gemeenschapsboerderijen stortten ineen, terwijl tegelijk de steden arbeidskrachten nodig hebben”, zegt Kumar.

Plattelandsarbeiders

In de jaren tachtig waren er amper 2 miljoen plattelandsarbeiders in de steden, nu wordt geschat dat het aantal tegen 2015 zal zijn opgelopen tot 300 miljoen.
Wang Yuancheng, een voormalig plattelandsarbeider in de stad die zich opwerkte tot congreslid, zegt in het rapport: “De levens van migranten zijn armzalig. Ze moeten in geïmproviseerde shelters wonen, etende de goedkoopste bonenbrij en kool. Ze hebben geen verzekering en hun lonen komen vaak met vertraging. En vooral, ze worden gediscrimineerd door stadsmensen.
De inwijkelingen wonen vaak aan de rand van de steden, met slechte infrastructuur en veel te veel mensen op elkaar. Een 21-jarige man beschrijft hoe hij met dertig anderen in stapelbedden een ondergrondse pakruimte slaapt, zonder ramen, douches of ventilatie. Ze mogen hoogstens een keer per week douchen in een naburig gebouw.
Amnesty International roept de Chinese overheid op alle vormen van discriminatie tegen interne migranten uit te roeien die door internationale verdragen verboden zijn.