Minister Charles Michel: meer coherentie en meer aandacht voor ongelijkheid

We vertrokken voor dit korte gesprek tijdens een tussenstop, op weg naar de overstromingsramp in Pakistan, van de samenvatting van het debat die op MO.be verscheen. De inleidende passages komen uit het artikel, dat verscheen onder de titel ‘We verbergen het ideologisch debat over ontwikkeling achter cijfers en indicatoren.’.
1. Marcus Leroy, speciaal coördinator voor de millenniumdoelstellingen van de Belgische regering, merkte op dat de MDG’s wel belangrijk zijn, maar dat we niet mogen vergeten dat ze door de ontwikkelingslanden toch vooral gezien worden als een agenda van de rijke landen.
Minister Charles Michel was het daar niet mee eens. Volgens hem ervaren Noord en Zuid de Millenniumdoelstellingen als een belangrijke, gezamenlijke ambitie. ‘Veel leiders uit het Zuiden beseffen dat deze doelstellingen heel belangrijk voor hen zijn.’ Michel stelt dat de de Top in New York van 20-22 september moet herbevestigen dat er meer middelen voor ontwikkeling moeten komen, maar ook dat de wereld meer mag verwachten van de regeringen in het Zuiden op het vlak van goed bestuur en vrijheden. ‘Als je kijkt naar de resultaten op het vlak van de corruptiebestrijding, dan stellen we wast dat er nog veel werk te doen is.’
2. Martin Khor, directeur van de intergouvernementele denktank South Centre, vatte die aanloop van het debat samen door  te stellen dat de MDG’s heel mooi de richting aanwijzen waarin ontwikkeling moet gaan, maar nalaten de weg te beschrijven om daar te geraken. En die weg loopt niet alleen over (meer) ontwikkelingshulp, maar vooral over een meer coherent beleid, waarbij ook wereldhandel en landbouwsubsidies betrokken worden.
Charles Michel is ht in eerste instantie volkomen eens met deze vaststelling. ‘Ik ben me er zeer goed van bewust dat sommige beslissingen op het vlak van handelsbeleid een grote impact kunnen hebben op de ontwikkelingskansen van sommige landen. We moeten op dat vlak meer inspanningen doen en dat zal zeker een belangrijk deel van mijn boodschap zijn in New York volgende week.’
Tijdens het debat werd dit probleem geconcretiseerd aan de hand van de Economische Partnerschapsakkoorden (EPA’s) die de EU wil afsluiten met landen uit Afrika, de Cariben en de Stille Oceaan. De zeer negatieve evaluatie die gemaakt werd van die EPA’s deelt Michel niet. Hij wijst er vooral op dat er meer regionaal gewerkt moet worden en dat er meer rekening gehouden moet worden met de institutionele capaciteit van de betrokken ontwikkelingslanden.
3. In het instrumentarium dat uitgewerkt werd om vooruitgang op het vlak van de MDG’s te meten, is bijna geen aandacht voor de factor ongelijkheid. Nochtans merkte Jan Vandemoortele in zijn inleiding al op dat de slechte verdeling van de gemaakte vooruitgang een van de centrale problemen is voor het beoordelen van de MDG’s. ‘En dan heb ik het niet alleen over het herverdelen van inkomens, maar ook over het verdelen van de vooruitgang op sociaal gebied, zoals in onderwijs of gezondheidszorg. Bijna alle vooruitgang van de voorbije tien jaar gaat voorbij aan de armste veertig procent van de bevolking.’
Ook deze opmerking deelt minister Michel volkomen. Hij zal er tijdens zijn toespraak in de Verenigde Naties dan ook de nadruk op leggen dat er meer gedaan moet worden om aan herverdeling te werken en om de ongelijkheden tussen bevolkingsgroepen of regio’s binnen landen zichtbaar te maken. De Belgische bilaterale samenwerking houdt daar alvast rekening mee, volgens hem.
4. Ten slotte vroegen we minister Michel wat volgens hem de prioriteit moet zijn van een volgende minister van Ontwikkelingssamenwerking.
Michel wijst op de eerste plaats op de modernisering van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking, die onlangs goede punten kreeg van de OESO (zie dit artikel). Daarbinnen werd veel werk gemaakt van een betere afstemming tussen de verschillende actoren zoals de universiteiten, de ngo’s, de overheid. Nu is, volgens Charles Michel, het moment aangebroken om binnen het bredere regeringsbeleid echt werk te maken van coherentie tussen Ontwikkeling, Handel en Landbouw.