Mondiale Belg: Leymah Wheazor

Leymah Wheazor (18) heeft in haar kinderjaren alleen maar oorlog gekend. Vanaf 1989 ging het mis in de West-Afrikaanse dwergstaat Liberia. Het schrikbewind van krijgsheer –en later president– Charles Taylor kostte naar schatting 200.000 van de 3,2 miljoen Liberianen het leven. Taylor moet dezer dagen in Den Haag terechtstaan op beschuldiging van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Volgens een rapport van de Verenigde Naties zijn gedurende de veertien jaar durende burgeroorlog vier van de tien Liberianen –ook kinderen– slachtoffer geworden van seksueel geweld.
In 2004 slaagde Leymah erin het land te ontvluchten, met de hulp van een medewerker van Artsen Zonder Grenzen. Daar stond ze dan, in Zaventem, in haar dooie eentje. Of ze haar familie niet miste? Of haar broertjes en zusjes nog in leven zijn?
Leymah zwijgt. Het is niet dat ze er niet over wil praten. Het is dat ze er niet over kán praten. ‘Het was beter voor mij’, zegt ze. ‘Gezien de omstandigheden.’
Ze was vooral bang, herinnert ze zich. Doodsbang om teruggestuurd te worden. Ze werd geplaatst in een opvangtehuis in Ieper. Leerde snel Nederlands, inclusief de charmante tongval die native speakers van de Westhoek eigen is. Omdat ze geen diploma van lager onderwijs kon voorleggen, was beroepsonderwijs het hoogst haalbare, oordeelden haar begeleiders. Leymah wilde hoger mikken: ‘Ik wist dat ik veel meer kon dan dat.’ Overdag ging ze naar school, ’s avonds studeerde ze voor de centrale examencommissie van de Vlaamse Gemeenschap, de middenjury. Leymah heeft een goed stel hersens. Ze slaagde in haar examens en mocht van de tweede naar de vijfde klas. Uiteindelijk werkte ze het hele traject van de middelbare school af in drie jaar.
Wat haar de kracht gaf? ‘Bidden.’ Ze loopt regelmatig de baptistische kerk in Roeselare binnen. Of een katholieke kerk, dat maakt niet uit. ‘Zo kleingeestig kan God niet zijn.’ Ze studeert piano aan de muziekacademie, componeert liedjes –R&B– en nam deel aan de audities voor Idool –dat is haar manier van inburgeren. En ze leest alles wat los en vast zit: psalmen, romans, detectiveverhalen. ‘Alleen geen horror.’ De herinneringen die haar blijven achtervolgen, zijn al erg genoeg, zegt ze.
In juli neemt Leymah deel aan de toelatingsexamens geneeskunde van de universiteit in Kortrijk. Dat mensen in haar omgeving dat een beetje hoog gegrepen vinden –dat steekt. Maar ze heeft ook al een Plan B. Lukt het niet met geneeskunde, dan gaat ze volgend jaar biomedische wetenschappen studeren. Leymah droomt van een loopbaan in de ontwikkelingshulp, bij Artsen Zonder Grenzen bijvoorbeeld. ‘Veel mensen hebben mij geholpen. Nu wil ik op mijn beurt andere mensen helpen.’