Monsterstudie over ecosystemen publiceert eerste rapport

Honderden wetenschappers werken mee aan het ‘Millenium Ecosystem Assessment’ (MA), een wetenschappelijk initiatief dat volgens waarnemers de opvolger wordt van het Intergouvernementeel Panel over Klimaatverandering IPCC, dat het broeikaseffect op de politieke agenda zette en het verdrag van Kyoto deed ontstaan. Het MA-project wil de werking en ontwikkeling van ecosystemen in kaart brengen en is daarom een stuk omvangrijker. Het werd twee jaar geleden gelanceerd door VN-secretaris-generaal Kofi Annan en heeft een budget van meer dan 18 miljoen euro.

De wetenschappers willen antwoorden formuleren op de uitdagingen die volgen uit schattingen dat de wereldeconomie tegen 2050 zou verviervoudigen en dat er tegen die tijd nog eens drie miljard mensen meer op de planeet zullen wonen.De leden van het internationale netwerk doen geen nieuw onderzoek, maar analyseren bestaande gegevens over de exploitatie van de verschillende ecosystemen op aarde. Het project hoopt zo inzicht te geven in de manier waarop beslissingen van beleidsmakers op alle niveaus ingrijpen op de productiviteit van ecosystemen. Het MA wil niet alleen inschatten hoe het vandaag met onze ecosystemen gaat, maar ook plausibele scenario’s geven voor de toekomst en zo uiteindelijk tot beleidsaanbevelingen komen.

‘Het laatste woord van de wetenschap’, zo noemt MA-directeur Walter Reid het. We volgen een onderzoeksproces dat gebaseerd is op de werking van het Intergouvernementeel Panel over Klimaatverandering (IPCC). De resultaten ondergaan twee revisierondes door wetenschappelijke referees. Zo komen we tot de meest gezaghebbende en betrouwbare bron van informatie over dit onderwerp.

De studie die woensdag gepubliceerd werd, bevat vooral methodologische richtlijnen. Ze geeft de experts een kader begrippen, definities en concepten mee waarmee ze straks aan de slag kunnen. De komende jaren volgen nog drie wereldwijde rapporten: één over de toestand van de ecosystemen, één over trends en te verwachten scenario’s en één met beleidsaanbevelingen voor de internationale gemeenschap en voor nationale en lokale overheden.

Informatie over de omvang van de achteruitgang van sommige ecosystemen zou moeten dienen als een alarmbel voor beleidsmensen en hen aansporen om corrigerende maatregelen te nemen, zegt Prabhu Pingali, een econoom van Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) en co-auteur van het eerste rapport.

Zes landen - China, Noorwegen, Zweden, India, Zuid-Afrika en Papoea Nieuw-Guinea - bestelden intussen regionale rapporten over hun ecosystemen. Om overheden, maar ook de private sector, de civiele samenleving en individuele burgers te bereiken, zal MA naast technische documenten ook een reeks gevulgariseerde samenvattingen vrijgeven.

Op multilateraal vlak hebben regeringen zich alvast akkoord verklaard om de aanbevelingen van het MA, die in maart 2005 af moeten zijn, te gebruiken om 4 internationale verdragen in de praktijk te zetten: de VN-conventie over biologische diversiteit (CBD), de Ramsar conventie over moeraslanden, de VN-conventie ter bestrijding van woestijnvorming (CCD) en de conventie over migrerende soorten.

MA krijgt sponsering van de Global Environment Facility (GEF), de United Nations Foundation (UNF), de David en Lucile Packard Foundation en de Wereldbank. Daarnaast krijgt het geld of gegevens, tijd en expertise van een reeks andere organisaties en instellingen wereldwijd.