Monsterverbond wil CAFTA-vrijhandelsakkoord torpederen

De Amerikaanse regering wil nog voor het eind van dit jaar een akkoord hebben met de handelsministers van Costa Rica, El Salvador, Guatemala, Honduras en Nicaragua. De slotronde over het Centraal-Amerikaanse vrijhandelsakkoord wordt deze week in Washington uitgevochten door handelsdelegaties van alle betrokken landen. Eind volgend jaar moeten de quota, invoerheffingen en de andere handelsbarrières tussen de zes landen dan geruimd zijn. Die timing is erg krap, want in de tussentijd moeten zes parlementen het akkoord nog ratificeren.

In de VS lijkt dat alvast een probleem te worden. Het Democratische kamp is niet geneigd om president George W. Bush nog een vrijhandelspluim te geven voor de verkiezingen van november en ook een aantal Republikeinse Congresleden is tegen. Een brede coalitie van vakbonden en ngo’s werpt zijn gewicht in de schaal om CAFTA te blokkeren via de parlementen.

De tekst van CAFTA is nog niet bekend. Het ontwerp wordt zorgvuldig geheim gehouden door de onderhandelaars. De tegenstand is geïnspireerd op de ervaring met het Noord-Amerikaanse Vrijhandelsakoord (NAFTA) tussen de VS, Canada en Mexico, dat de blauwdruk vormt voor CAFTA. De Amerikaanse vakbonden en ngo’s stellen dat NAFTA een ramp is voor miljoen Mexicaanse landbouwers en dat het veel jobs heeft gekost in Canada en de VS.

Oxfam Amerika, de American Federation of Labour-Congress of Industrial Organisations (AFL-CIO, de grootste Amerikaanse vakbond), het Washington Office on Latin America, World Vision, Health GAP en zo’n 25 kerkelijke organisaties, waaronder de machtige National Council of Churches in Christ, presenteerden dinsdag hun front tegen het vrijhandelsakkoord. Ze vormen een bonte coalitie. Het gros van de organisaties verzet zich tegen het Amerikaanse protectionisme en de invloed van de bedrijfslobby, die zijn agenda doordrukt ten koste van de bekommernis om het milieu, de bescherming van werknemers en de gezondheidszorg. De vakbonden, de Amerikaanse boerensyndicaten en sommige parlementsleden ijveren voor een maximale bescherming van de Amerikaanse markt.

We zijn gekant tegen een Amerikaans handels- en landbouwbeleid dat de prijzen drukt en enkel ten goed komt aan de grote agro-bedrijven, zegt Kathy Ozer Amerikaanse Nationale Coalitie voor Landbouwerfamilies. Een aantal Amerikaanse parlementsleden kant zich tegen het gebrek aan sociale bescherming in het ontwerpakkoord. De Republikein Sander Levin wil het vrijhandelsakkoord zoals het er nu uitziet niet goedkeuren. CAFTA zal niet door het Congres raken als sociale basisrechten niet in het akkoord voorkomen. De Salvodoraans-Amerikaanse Ana Sol Gutierrez, een parlementslid uit Maryland, vreest dat CAFTA de Salvadoren in haar land van afkomst zal reduceren tot werkslaven in dienst van de grote Amerikaanse bedrijven. Mensen zijn handelswaar en machines geworden die sneller en goedkoper moeten kunnen werken. Het maakt (voor de handelaars) geen ene meter uit wat voor hen de dagelijkse gevolgen zijn van de vrijhandel.

Amerikaanse ontwikkelingngo’s vrezen dat de Centraal-Amerikaanse landen slechts gedeeltelijke toegang zullen krijgen tot de Amerikaanse markt. Ze vrezen ook een gebrek aan sociale bescherming. Het hoofdstuk over arbeid in CAFTA vraagt van de deelnemende regeringen dat ze hun sociale wetgeving toepassen, maar vraagt niet dat ze hun arbeidswetgeving herzien om tegemoet te komen aan de internationale normen van de Internationale Arbeidsorganisatie.

Thea Lee van AFL-CIO hekelt de holle ontwikkelingsretoriek waarin CAFTA verpakt wordt. Wie de voorstellen bekijkt, ziet dat het vooral bedoeld is om de Amerikaanse bedrijfsagenda op te leggen, zegt ze. CAFTA bevat volgens AFL-CIO alle thema’s waartegen de ontwikkelingslanden zich verzetten in multilaterale vrijhandelsrondes in het kader van de Wereldhandelsorganisatie en de Pan-Amerikaanse Vrijhandelszone FTAA: strenge regels inzake patentrechten, buitenlandse investeringen en een vrije baan voor winstgevende contracten in openbare diensten en bij overheidsbestedingen.

Ook de aidslobby in de VS moeit zich met de zaak. Deze week protesteerden aidsactivsten tegen de sterke bescherming die patenten op antiretroivirale geneesmiddelen genieten binnen de CAFTA. Dinsdag blokkeerden ze het verkeer op het middaguur door een zitstaking voor het Mayflower Hotel in Washington, waar de onderhandelingen plaatsvinden.

+AFL-CIO (http://www.aflcio.org)
+Representative Sandy Levin (http://www.house.gov/levin/)
+U.S. Trade Representative (http://www.ustr.gov)