Moord op 650 leraars bleef ongestraft

Katarina Tomasevski, een Zweedse professor en advocate, was niet mals met kritiek tijdens haar bezoek aan Colombia. Voor de regering (van president Alvaro Uribe) is de topprioriteit militaire uitgaven, wat zeker geen productieve investering is. Volgens de speciale VN-rapporteur moeten de uitgaven voor het onderwijs met een derde omhoog om te investeren in een vreedzame toekomst voor Colombia.

Colombia moet dringend werk maken van de financiering van het lager en middelbaar onderwijs. Eén van de voornaamste aanbevelingen in Tomasevski’s eindrapport wordt om de internationale verplichting op te nemen om gratis openbaar onderwijs te verschaffen in het lager onderwijs, zoals het geval is in de meeste Latijns-Amerikaanse landen. We weten dat tussen één en drie miljoen kinderen geen onderwijs krijgen. Naar mijn mening is de onderfinanciering het meest verontrustende aspect van het Colombiaanse onderwijs.

Wat het Colombiaanse onderwijs naast geld dringend nodig heeft, is bescherming tegen geweld. De Colombiaanse politie biedt snoep en andere beloningen aan voor leerlingen die willen optreden als informant. De rechtse paramilitairen en de linkse guerrillagroepen bieden hen zelfs een loon aan dat schommelt tussen de 60 tot 125 euro. En daarnaast zijn er natuurlijk de aanslagen tegen leraars, die meestal het werk zijn van paramilitaire groepen.

Tomasevski reageerde onthutst op een rapport over aanslagen in het onderwijs van de leraarsbond FECODE. De 280.000 leden tellende organisatie stelt dat er de afgelopen tien jaar 650 leraars en 70 universiteitsprofessoren vermoord werden. Het geweld tegen leraars zit duidelijk in de lift: sinds 2000 werden er 191 vermoord en sinds Urbibes aantreden in augustus 2002 werden er 58 het slachtoffer van een aanslag. De leraarsbond schat dat er dit jaar gemiddeld al zo’n drie leraars per maand vermoord werden.

Het FECODE-rapport heeft het verder nog over schriftelijke dreigementen en fysieke en intimidaties zoals het beschieten van leraarswoningen, het publiceren van zwarte lijsten, gevallen van afpersing, het verbieden van sociale wetenschappen te doceren, bedreigende graffiti op schoolmuren en samenscholingen van gewapende groepen op de speelplaats.

De VN-rapporteur was verbaasd dat de regering het fenomeen nog niet in kaart heeft gebracht. De regering speculeert of de leraars het slachtoffer werden omdat ze tot vakbonden behoorden, dan wel of het ligt aan de veralgemening van de geweldcultuur, zegt Tomasevski. De hamvraag wordt nooit gesteld: hoe kunnen we leraars en professionele opvoeders beschermen tegen het geweld?.

De speciale rapporteur presenteert een eindrapport over Colombia in de Lente van 2004 bij de jaarvergadering van de Mensenrechtencommissie van de VN in Genève.