‘Museveni ondermijnt onafhankelijkheid parlement’

Alles draait om overeenkomsten die de overheid reeds sloot met olie-exploitanten. Omdat het geen inzage kreeg in de documenten en na aantijgingen van corruptie, verbood het parlement president Museveni over nieuwe contracten te onderhandelen zolang er geen wettelijk en regulerend kader werd gestemd. Zowel enkele leden van de National Resistance Movement (NRM), de meerderheidspartij van Museveni, als van de oppositie verleenden hun steun aan het moratorium, zeer tot onvrede van de president.

Om dit interne probleem en andere politieke kwesties te bespreken, zonderde de NRM zich een week af. Partijdiscipline werd een belangrijk agendapunt en Museveni hield individuele gesprekken om de opstandige parlementsleden op andere gedachten te brengen. Tevergeefs, zo bleek toen die na afloop weigerden zich neer te leggen bij het partijstandpunt en de vergadering verlieten.

‘Eerst transparantie’

‘Dit is een poging om de onafhankelijkheid van het parlement te ondermijnen en de oliesector te doordringen van corruptie’, verduidelijken de parlementairen hun beslissing. ‘De president wil dat we hem de macht verlenen om nieuwe oliecontracten te tekenen en doet alsof er geen vuiltje aan de lucht is. We willen vermijden dat de olie een vloek wordt voor ons land en eisen eerst transparantie en rekenschap.’

Museveni probeert nu via enkele achterpoortjes om alsnog de beslissing van het parlement te omzeilen. Anders komt een deal ter waarde van 2,9 miljard dollar op de helling te staan, vreest hij. Een aantal advocaten wijst er evenwel op dat deze acties niet rechtsgeldig zijn en zelfs in strijd met de grondwet. Ondertussen worden de dissidente partijleden naar alle waarschijnlijkheid uit de NRM gezet.

Grondstoffenvloek?

President Museveni verkondigde vijf jaar geleden trots dat in Oeganda olievoorraden waren ontdekt, een opsteker voor een land dat tot dan niet mee kon profiteren van de inkomsten waarop een aantal buurlanden wel aanspraak konden maken. In 2009 vergeleek het Amerikaanse ministerie van Energie de reserves nog met de voorraden van de Golfstaten. Toch vrezen sommige onderzoekers dat deze voorspelling schromelijk overdreven is en dat het een aantal grote bedrijven enkel te doen is om op korte termijn grote winsten te maken uit speculatie.

In november 2008 werden initiatieven genomen om een oliewet op te stellen. Daarin werd een deelname aan het EITI (Extractive Industries Transparency Initiative) aangekondigd, een initiatief dat openheid nastreeft omtrent de inkomsten uit ondermeer olieontginning. Het wetgevende proces sleepte echter aan, waardoor het EITI tot op vandaag geen officiële toetredingsaanvraag ontving van Oeganda.

De huidige problemen ontstonden toen parlementsleden inzage eisten in de contracten die de regering had afgesloten met olieproducenten. Uiteindelijk mocht het parlement de documenten onder zeer strikte voorwaarden inkijken. Toen enkele weken geleden drie ministers beschuldigd werden van corruptie, was het hek helemaal van de dam. Ook tegen Museveni zelf waren vroeger reeds aantijgingen gerezen. Na een aantal hevige debatten stelde het parlement het huidige, voorlopige verbod in op nieuwe oliedeals.