Na de zondvloed: de langdurige droogte?

Bij overstromingen in Pakistan lieten de voorbije week 1500 mensen het leven. 2000 mensen raakten gewond en 14 miljoen Pakistanen werden direct getroffen door het natuurgeweld. Water is al vele jaren een reden tot bezorgdheid in Pakistan. Zonder verregaande maatregelen zou het blauwe goud voor miljoenen Pakistanen een bron van armoede en ellende kunnen worden. Zij het niet door overstromingen, dan door dramatisch watertekort dat het land de volgende jaren wordt voorspeld.
  • Gie Goris Watertekort in een land dat verdrinkt in de overstromingen? Gie Goris
‘Pakistan’s watersituatie is erg verontrustend,’ zegt Michael Kugelman van het Woodrow Wilson Center voor Internationale Studies in Running On Empty: Pakistan’s Water Crisis. In 1950 kon elke Pakistaan nog rekenen op 5000 kubieke meter water per jaar. Vandaag schiet daar nog maar 1500 kubieke meter van over –ter vergelijking: voor elke Duitser is er 2300 kubieke meter water in voorraad per jaar, voor elke Amerikaan 9800.
Klimatologische veranderingen, inefficient gebruik en een gebrek aan planning hebben de watervoorraad in Paksitan de voorbije jaren dramatisch doen slinken. Tegelijkertijd groeit de Pakistaanse bevolking met rasse schreden. Vier miljoen mensen komen er elk jaar bij. Genoeg water om die massa te onderhouden is er echter niet. Water in Pakistan: kroniek van een aangekondigde dood.

Smeltende gletsjers, verschroeiende droogte


Met minder dan 240 mm regen per jaar is Pakistan een van de droogste landen ter wereld. Het land haalt zijn water uit het Indusbekken, met rivieren die in de Himalaya ontspringen en water krijgen van smeltende sneeuw en regen in de bergketen. Stijgende temperaturen in de regio zorgen er echter voor dat de gletsjers in de Himalaya sneller smelten.
Op lange termijn voorspellen de smeltende gletsjers een grimmige toekomst. Eens gesmolten, is de Himalaya als bron van water voor Pakistan immers onherroepelijk uitgeput.
In het stromingsgebied van de Indus zijn de eerste tekenen van uitdroging al enkele jaren zichtbaar. Vooral landbouwgrond naast de Chenab, een zijrivier van de Indus, is zwaar getroffen. Jahar Mohammed, een landbouwer uit de regio, vertelde nog in juli aan de BBC hoe hij door de droogte alles was verloren. ‘De helft van onze dieren is gestorven,’ zei Jahar Mohammed. ‘Tot twee jaar geleden verbouwden we graan, nu is er alleen nog stof. Soms vrees ik dat de enige oplossing die ons rest is een einde te maken aan ons leven.’

90% water voor een inefficient systeem


Ondanks droogte en onvruchtbaarheid blijft de helft van de Pakistaanse bevolking actief in de landbouw. 90% van het beschikbare water gaat vandaag nog steeds naar irrigatie. ‘Pakistan gebruikt 90% van zijn water om een van ’s werelds minst productieve landbouwsystemen te onderhouden’, concludeert Simi Kamal van het Wilson Center.  
Pakistaanse landbouwers maken gebruik van een uitgebreid irrigatiesysteem om de droge grond vruchtbaar te maken. Door onvoldoende drainage zijn grote stukken land nu echter te nat of te zout om te verbouwen. Duizenden liters kostbaar water worden verspild in een slecht onderhouden en waterrovend systeem.
Dat landbouwers amper moeten betalen voor het water dat ze gebruiken, draagt in grote mate bij tot het probleem. Verspilling, inefficient gebruik en slecht onderhoud van irrigatiekanalen worden op geen enkele manier bestraft.
De enorme verspilling die met het huidige irrigatiesysteem gepaard gaat, kan volgens analysten nochtans eenvoudig worden verholpen. Druppelirrigatie is een even efficient en veel zuiniger alternatief.

Wanbeleid en corruptie


Hoewel irrigatie grotendeels veratnwoordelijk is voor het watergebruik en de waterverspilling, wordt het systeem amper door de overheid in de gaten gehouden. Integendeel, de verdeling van water- en irrigatierechten is voor veel ambtenaren een winstgevende praktijk.
Waterdistributie wordt in Pakistan niet volgens verbruik maar volgens landbezit geregeld. Grote landeigenaars bezitten dus een disproportioneel aantal van de distributiekanalen. Kleine boeren belanden doorgaans aan het uiteinde van de kanalen. Bij schaarste zijn zij dan ook de eersten wie het water niet meer bereikt.
Omdat zo veel landbouwers met een tekort kampen, hebben velen het recht in eigen handen genomen en eigen waterputten geboord. ‘Een put boren was de enige manier om mijn velden te irrigeren’, zei Karamat Ali uit Faisalabad aan al-Jazeera. 60 percent van de akkers in de provincie Punjab wordt nu door putwater geïrrigeerd. Private waterbronnen putten de reserves in het Indusbassin echter steeds verder uit.
Ook planmatig zit de overheid op het verkeerde spoor. Met tien publieke instituties en 28 nationale organisaties verantwoordelijk voor waterverbruik ontbreekt het de regering aan een coherent beleid.
Daarnaast blinken de overheidsinstanties uit in het maken van verkeerde investeringen. Er wordt zwaar ingezet op dure projecten als dammen en stuwmeren, terwijl het onderhoud van de huidige infrastructuur te wensen over laat. Build/Neglect/Build noemt de Wereldbank het huidige beleid.

Waterwedloop met India


Dat water steeds meer een factor van bezorgdheid wordt, bewijst de groeiende spanning tussen India en Pakistan over de waterlopen. In 1960 sloten Pakistan en India het Indus Waterverdrag. De belangrijkste stromen in Pakistan ontspringen in India en moeten eerst een hele weg afleggen voor ze het land bereiken. Het verdrag moest Pakistan dan ook van water garanderen. Pakistan kreeg de controle over de drie westelijke rivieren van het Indussysteem, India beheert de overige waterlopen en mag de toevoer van water naar haar buurland niet blokkeren.
Islamabad beschuldigt India er echter van onvoldoende water naar Pakistaans grondgebied te laten doorstromen en wil een herziening van het waterverdrag. Pakistaans president Zardari schreef in een opiniestuk in 2009 dat ‘de watercrisis in Pakistan direct is gelinkt aan relaties met India.’ India ontkent de beschuldigingen en zegt dat het evenzeer door het verminderde debiet van de Indus wordt getroffen.  
Dat een herziening van het waterverdrag een einde zal maken aan Pakistans watercrisis is echter een illusie. Zolang de overheid geen coherent waterbeleid ontwikkelt en de verspilling in de landbouw blijft negeren, gaat Pakistan een grimmige toekomst tegemoet. Michael Kugelman concludeert: ‘Zolang de watercrisis aanhoudt, blijven essentiële componenten van de Pakistaanse staat – een bloeiende landbouweconomie, de gezondheid en het levensonderhoud van de bevolking en de politieke en economische stabiliteit – hoogst onzeker. Tijd is cruciaal, en nu is het moment om te reageren.’

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.