Na Koerden ruiken ook sjiieten hun kans

Na decennia van repressie en overheersing door de
soennitische minderheid in het land, houden de Iraakse sjiieten zich
momenteel nog gedeisd. Sjiitische leiders beweren vooralsnog niet dat ze
het in het toekomstige Irak voor het zeggen willen hebben. Maar door hun
overwicht in de Iraakse bevolking kan een democratische stemming alleen
daartoe leiden. De komende weken en maanden worden een gevaarlijke
evenwichtsoefening tussen een bevoorrechte minderheid die haar wrede
aanvoerder kwijt is en een verarmde meerderheid die de herinnering aan haar
bloedige voorgeschiedenis altijd wakker heeft gehouden.


Voor de eerste keer kunnen de sjiieten in Irak dromen van een substantiële
vertegenwoordiging in de macht in een federaal Irak. Ze maken 65 procent
uit van de 24 miljoen Irakezen. Toch houden de sjiitische leiders zich
tijdens deze historische dagen nog gedeisd. Wie wat kwijt wil, bezingt de
democratie.

Wie wordt verkozen door de meerderheid, zal worden geaccepteerd,
bevestigt Hamid Al Bayatti van de Opperste Raad voor Islamitisch Verzet in
Irak. Zijn groepering is de leidende oppositiegroep in Irak en beschikt
over de Badr Brigade, een grote groep militante sjiieten.

Ook Latif Rashid van de Patriotische Unie van Koerdistan (PUK) vindt dat
het niet noodzakelijk zo moet zijn dat sjiitische leiders alleen iets te
zeggen hebben over sjiieten, Koerden over Koerden en soennieten over
soennieten. Iedereen wil een nieuw Irak dat niemand uitsluit en waar de
macht wordt geput uit verkiezingen. Maar al lijkt het wel te boteren
tussen de sjiieten en de Koerden - met wie de sjiieten een aantal gebieden
in Noord-Irak delen - de verhouding met de soennieten ligt veel moeilijker.

In de straten van Bagdad en in de rest van Irak is de eenstemmigheid tussen
Rashid en Al Bayatti ver te zoeken. Volgens waarnemers loopt de spanning
tussen sjiieten en soennieten langzaam op. Ook tussen verschillende
fracties van sjiieten onderling, overigens. De brutale moord op de
sjiitische leider Abdul Majid Al-Khoei van twee weken geleden in Najaf
wordt toegeschreven aan een rivaliserende sjiitische groep.

We hebben een slecht begin gehad, bevestigt Al Bayatti. Laith Kubbah, een
academicus die al twintig jaar leidende posities bekleedt in de Iraakse
oppositie en momenteel hoopt met zijn in Washington gehuisveste Iraakse
Nationale Groep in Irak een rol te kunnen spelen, illustreert het incident
in de heilige stad Najaf wat er ook in andere steden zal gebeuren, tenzij
er wordt ingegrepen.

Sjiitische en soennitische moslims delen een eeuwenoud gewelddadig
verleden. De sjiieten zijn volgelingen van kalief Ali, schoonzoon van de
profeet Mohammed. Ali werd in 661 na Christus vermoord en vervangen door
zijn rivaal Muawiya. Ali’s zoon Hoessein zegde Muawiya’s zoon Yazid de
wacht aan, maar Hoessein en zijn sjiieten werden in 680 verpletterd nabij
de huidige Iraakse stad Kerbala. In Najaf bevindt zich Ali’s schrijn. De
sjiieten geloven dat er ooit een nieuwe imam zal verschijnen die hun redt
van hun eeuwenoude vervolging.

Het schisma tussen sjiieten en soennieten duurde voort tot moderne tijden,
tot op de dag van vandaag. Saddam Hoessein, een soenniet, plaatste zijn
geloofsgenoten op alle sleutelposities van de Iraakse macht en voerde van
1980 tot 1988 oorlog met het sjiitische Iran. De soennitische minderheid
hield ook op economisch vlak de touwtjes in handen. Aan het einde van de
Golfoorlog van 1991 waren het dan ook de sjiieten die in opstand kwamen
tegen Saddam. De Amerikaanse troepen keken echter werkeloos toe hoe Saddams
troepen de rebellie bloedig onderdrukten. Duizenden sjiieten werden vermoord.

Er zijn talrijke rekeningen die nog open staan en pas nu, door het
verdwijnen van Saddam, kunnen worden vereffend. Volgens waarnemers zijn de
plunderingen in Bagdad en andere Iraakse steden vooral het werk van de
verarmde sjiitische meerderheid. De eerste plaats waar onlusten uitbraken,
was de het stadsdeel Saddam City in Bagdad, waar ongeveer een miljoen
sjiieten wonen. Ondanks het ‘Amerikaanse verraad’ van 1991, zijn het naar
verluidt eerder de sjiieten die de Amerikanen verwelkomen en blij zijn het
soennitische juk van zich af kunnen werpen. Tezelfdertijd zijn het de
soennieten die zich het felst kanten tegen de Amerikaanse bezetting.

Het wordt een krachttoer de drie grote bevolkingsgroepen, sjiieten,
soennieten en Koerden, vreedzaam en democratisch in een echte assemblee
samen te krijgen.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.