Neerwaartse loonspiraal in Thailand

Thailand is het voorbije jaar vooral in het nieuws gekomen met de manifestaties van de gele en de rode beweging, die in april nog tot dodelijke confrontaties in Bangkok leidden. Daardoor verdwenen de sociale problemen naar de media-achtergrond en –erger nog, vindt Junya Yimprasert van de ngo Thai Labour Organisation (TLO)– raakten de vakbonden zelf intern verdeeld.
‘Inhoudelijk sluiten de vakbonden het best aan bij de rode beweging: beide willen de oude machtsverhoudingen doorbreken. Maar de meeste vakbonden zijn ook heel koningsgezind, en daardoor eerder verbonden met de geelhemden, die eigenlijk terug willen naar de machtsverdeling van voor de mondialisering. Door de mondiale economische crisis hebben we wel iets van de mobilisatiekracht onder vakbonden en arbeiders teruggevonden. We hebben nu opnieuw een gemeenschappelijk belang, niet alleen meer iets dat ons verdeelt.’
TLO was een van de organisaties die in 2000 actie voerden tegen de sluiting van een fabriek waar Nike en Adidas schoenen produceerden. De 1200 arbeiders, die relatief goede lonen en arbeidsvoorwaarden hadden, werden bij een delokalisatie op straat gezet.
Yimprasert: ‘We hebben toen een campagne opgezet waarin we het lot van de ontslagen arbeiders vergeleken met dat van de half-Thaise golfspeler Tiger Woods, die toen per jaar 100 miljoen dollar van Nike kreeg – of ongeveer 17.000 maal meer dan een gewone Nike-werknemer. De campagne heeft de sluiting wel niet kunnen voorkomen, maar ze leidde tot bewustwording over de relatie tussen lage lonen voor arbeiders en hoge vergoedingen voor sterren en managers.’
De Thaise bonden vertegenwoordigen slechts één procent van de werknemers en hebben dus geen sterke onderhandelingspositie. Thailand heeft de IAO-conventies over de vrijheid van vereniging en het recht op vakbondsvorming dan ook nog niet geratificeerd. Het overheidsbeleid heeft de loonconcurrentie, die vaak tot delokalisering leidt, ook intern georganiseerd.
‘De minimumlonen worden in Thailand per provincie vastgelegd. Daarom verhuizen sommige bedrijven van regio’s met sterkere vakbondsaanwezigheid naar afgelegen gebieden, waar alleen door het management zelf opgerichte “vakbonden” bestaan. Niet toevallig zijn er de afgelopen tijd veel fabriekjes geopend bij de Birmaanse grens, waar de vluchtelingenstromen aankomen. Die fabrieken hebben geen naam, geen vakbonden en geen minimumlonen.’ (gg)

Junya Yimprasert was in Brussel in het kader van de Waardig Werk-campagne. Thai Labour Organisation is een partner van Oxfam België, dat in juni actie voert voor Waardig Werk. www.oxfamsol.be