Nepalese maoïsten doen teruggave oorlogsbuit aanslepen

Tej Bahadur Roila, een soldaat in het Nepalese leger, kan niet terugkeren naar zijn huis in Khotang, een district in het oosten van Nepal. Het huis werd tijdens de voorbije burgeroorlog in beslag genomen door de machtige maoïstische rebellen. Die deden na het vredesakkoord van 2006 hun intrede in de Nepalese politiek en werden door de verkiezingen van april dit jaar de grootste partij in het land. Maar de teruggave van de bezittingen van grote landeigenaars en politieke tegenstanders die de rebellen in het vuur van hun revolutionaire opmars in beslag hadden genomen, ligt moeilijk.  
Premier Dahal, die nog altijd beter bekend is onder zijn guerrillanaam Prachanda, beloofde op 10 november in het parlement dat alle in beslag genomen huizen en akkers tegen half december weer in handen van de rechtmatige eigenaars zouden zijn. Waar teruggave onmogelijk is, zou schadevergoeding worden betaald. De voormalige rebellen zouden er ook voor zorgen dat meer 200.000 vluchtelingen naar hun huizen kunnen terugkeren.
Maar Roila heeft er weinig vertrouwen in. Het zinken dak en ander waardevol constructiemateriaal dat hij in zijn huis had verwerkt, zijn verdwenen. Hij weet ook niet hoe hij zijn land moet terugkrijgen van de maoïsten die in Khotang de dienst uitmaken.

Recht en gerechtigheid

Hangdip, de maoïstische bestuurder van het district, zegt dat de bezittingen van Roila in beslag werden genomen omdat hij betrokken was bij de moord op drie mensen uit de streek. Op die manier kunnen veel onteigeningen verdedigd worden. De tien jaar durende burgeroorlog die in 2006 eindigde, heeft naar schatting 13.000 slachtoffers gemaakt.
Ook Gopi Khadka uit Chisapani kan al sinds 2003 niet meer naar huis terug. Hij werd er toen van beschuldigd het Nepalese leger geholpen te hebben rebellen uit de weg te ruimen. “Hoe kan ik mijn onschuld bewijzen? Nu hun partij in de regering zit kan ik het helemaal vergeten.”
Ook de VN zeggen dat plaatselijke maoïstische machthebbers vluchtelingen hinderen terug te keren. Sommige terugkeerders worden in elkaar geslagen, anderen moeten voor de maoïstische ‘Volksrechtbanken’ verschijnen.
De huizen en gronden die de rebellen tijdens de burgeroorlog in beslag namen, behoren vooral toe aan rijke landeigenaars, soldaten, politiemensen en politici uit partijen die achter de monarchie stonden die de rebellen wilden afschaffen. De teruggave is moeilijk omdat de rebellen hun achterban een landhervorming hebben beloofd en omdat veel eigendomsbewijzen vaag zijn of gewoon ontbreken. Het lijkt er ook op dat de voormalige rebellen hun partijleden niet allemaal onder controle hebben. Eind vorige maand plunderden maoïstische partijleden de rijstvoorraden in 32 huizen in Bardia, een district in het westen van Nepal.