N'Faly Kouyaté: Muziek met een verhaal

N’Faly Kouyaté is met zijn twee meter een indrukwekkende verschijning. Maar zijn geliefde instrument, de imposante kora, moet nauwelijks onderdoen voor de man zelf. De overgave waarmee hij deze West-Afrikaanse harp bespeelt, won hem de bijnaam ‘de Jimi Hendrix van de kora’. Op Esperanzah! gaf deze Guineese artiest, gewapend met enkel een kora en een balafoon, niet alleen een ontroerend concert, maar hij bleek ook nog een fantastische verteller te zijn.

Eerst en vooral, wat is de kora precies?

De kora is een eeuwenoude West-Afrikaanse harp die haar wortels heeft in de Mandinka-cultuur in Senegal, Gambia, Mali, Burkina Faso, Guinee en Sierra Leone. De klankkast bestaat uit een kalebas, overspannen met een dierenhuid, en de 21 snaren worden bespeeld met de wijsvingers en duimen. Het is een familietraditie die honderden jaren teruggaat. Mijn vader, mijn grootvader, mijn tantes en neefjes, iedereen leerde van jongs af aan de kora spelen.

Ik las dat de naam Kouyaté ‘muzikant’ betekent. De perfecte naam voor een artiest, lijkt me?

De naam Kouyaté vindt zijn oorsprong in feite in een pact tussen een koning, genaamd Soso Kanté Soumaoro, en Diakouma Doua, een griot en mijn voorvader. Een griot of djeli is een muzikant, die verhalen vertelt en op die manier de bewaarder van de cultuur wordt genoemd.

Soso Kanté Soumaoro was een erg gevreesde en machtige koning. Hij bezat als enige een fantastisch instrument, de balafoon, dat enkel door de koning mocht bespeeld worden. Niemand anders mocht het instrument ook maar aanraken, of er volgde een zware straf. Maar op een dag ging de koning op jacht, waarna mijn nieuwsgierige voorvader zijn paleis binnensloop en het instrument begon te bespelen. Toen de koning dit hoorde, was hij razend. Maar toen hij Diakouma Doua hoorde zingen, was hij zo ontroerd door zijn gezang dat hij een pact met hem sloot. De koning zou hem de balafoon schenken indien Diakouma Doua zijn persoonlijke griot werd. De nakomelingen van de griot werden daarna Kouyaté genoemd.

U heeft al met een aantal opmerkelijke groepen samengespeeld: Urban Trad, Roland van Campenhout en het Afro Celt Sound System. Hoe moeilijk is het om de eeuwenoude traditie van de kora en de balafoon te verzoenen met het geluid van synthesizers en drums?

De traditie van griots is onlosmakelijk verbonden met de cultuur, en culturen evolueren nu eenmaal. De kora was enkele eeuwen geleden ook een nieuw, modern instrument. De griots hebben van dit nieuwe instrument gebruikt gemaakt om hun verhaal te brengen.

Je kan en mag je ogen niet sluiten voor de moderne techniek, integendeel, je moet juist alle mogelijke middelen aanwenden om je te helpen je verhaal te brengen. De combinatie van oude en nieuwe instrumenten bij bijvoorbeeld Afro Celt Sound System is een meerwaarde, het voegt iets toe aan de oude West-Afrikaanse traditie.

Ook voor mezelf is het een verrijking om met deze moderne groepen samen te spelen. Mijn nieuwsgierigheid drijft me om altijd nieuwe dingen te proberen, zonder daarom de traditie te vergeten.

Naast uw muziek hebt u ook een vzw opgericht, Namunkanda, die de griot-traditie promoot. Wat doet die vzw precies?

Namun betekent cultuur, Namunkanda staat voor de bescherming van de cultuur. Met Namunkanda organiseren we hier in België allerlei workshops en conferenties. We organiseren eind dit jaar ook een excursie naar het hart van de Mandinka in het noorden van Guinee, voor iedereen die wil kennismaken met onze cultuur. Namun is tegelijk actief in Guinee. We willen jonge Guineese groepen zo de kans geven om op festivals zoals bijvoorbeeld Esperanzah! te spelen. Er zijn nog altijd te weinig Guineese bands bekend buiten Afrika.

Esperanzah! is een festival met een sociale en ecologische boodschap, sommigen noemen het een eerder ‘politiek’ festival’. Durft u al eens een politieke boodschap in uw teksten te verweven?

Persoonlijk houd ik me ver weg van politiek, ik ben er allergisch voor. Voor mij betekent politiek niets anders dan georganiseerde leugens. De enige politieke die boodschap die ik breng, is die van mijn voorouders. Ik wil de mensen de waarheid vertellen en respect voor de natuur bijbrengen. Ik houd niet van mensen die hun macht en geld misbruiken om anderen uit te buiten en voor zichzelf nog meer macht en rijkdom te vergaren.

Mijn land, Guinee, kende lange tijd niets anders. Vijftig jaar lang heeft mijn land geslapen. Maar naar aanleiding van de verkiezingen vorig jaar is Guinee wakker geworden. Nu staan we aan het begin van de democratie, met een president die begrijpt hoe een democratie werkt.

Hij is bezig met alles te veranderen. Maar na vijftig jaar dictatuur moet de bevolking nog wennen aan een nieuw, democratisch systeem. Onlangs was ik in Guinee om er mijn cd voor te stellen, en sommige mensen vertelden me dat ze de nieuwe president president-onwaardig vonden. Guineeërs zijn het na vijftig jaar zo gewoon dat een president met veel machtsvertoon en met harde hand regeert, dat ze niet weten wat te denken van een president die principes als rechtvaardigheid en democratie nastreeft. Maar Guinee is na de verkiezingen een ander land geworden.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.