Nieuw rechts vormt klein maar efficiënt web

De ideologen achter het unilaterale en agressieve Amerikaanse buitenlandbeleid worden doorgaans in drie groepen ingedeeld: rechtse militairen, neoconservatieve academici en vertegenwoordigers Christelijk Rechts. Minister van Defensie Donald Rumsfeld is de bekendste vertegenwoordiger van de eerste groep, Richard Perle (de ex-voorzitter van de Defence Policy Board DPB) leidt de tweede en Bush’ politieke goeroe Karl Rove is een voorbeeld van Christelijk Rechts.

Minder duidelijk is echter hoe groot de invloed is van nieuw rechts in de Amerikaanse samenleving, en wie er allemaal toe behoort. Want het gaat niet enkel om ideeën. In werkelijkheid worden de ideeën over Irak en Noord-Korea gepropageerd door een netwerk van mensen van vlees en bloed die soms al meer dan 30 jaar openlijk samenwerken. Het Interhemispheric Resource Centre (IRC) heeft dat in kaart gebracht op een nieuwe website die de sleutelfiguren, de denktanks, de instellingen en de publicaties van de invloedrijke strekking in kaart brengt.

Over een periode van 30 jaar is er een netwerk ontstaan dat gerust de dominante kracht in de Republikeinse partij genoemd mag worden, zegt Tom Barry van het IRC - en niet enkel wat betreft het buitenlandbeleid. Wie rondsurft op Right Web ontkomt niet aan twee vaststellingen. Eén: een zeer beperkt aantal mensen is erin geslaagd opmerkelijk veel instellingen en lobbygroepen op te richten. Samen fungeren die als een uitgestrekte echoruimte voor mekaars standpunten in de media. En twee: ze vinden enorm veel weerklank in de pers, vooral in het door media geobsedeerde Washington. Vooral de neoconservatieven, die elke vorm van maatschappelijke achterban ontberen, zijn daar bijzonder succesvol in.

Het IRC noemt het geheel van instellingen, media en mensen een infrastructuur tegen het establishment, waarmee het dan de instellingen bedoelt die het buitenlandse beleid van de VS sinds de Tweede Wereldoorlog beheersten - de Raad voor Buitenlandse relaties, het diplomatieke korps en Wall Street. Alles bij mekaar tellen die veel meer mensen, maar hun invloed is sterk teruggedrongen.

Right Web is de meest ambitieuze poging om de relaties in kaart te brengen waarlangs ‘rechts’ in de VS haar macht uitbouwt en laat gelden. Er staan tot dusver 175 namen op en enkele tientallen organisaties die de laatste 25 jaar actief zijn geweest. Het is een klein en incestueus netwerk met erg ambitieuze doelstellingen.

In de bestuursorganen van tientallen organisaties komen steeds dezelfde namen terug: Michael Joyce (oprichter van de Bradley Foundation, die de fondsen levert voor het immer groeiende netwerk van instellingen), William Kristol, (de hoofdredacteur het conservatieve vlaggenschip de ‘Weekly Standard’, uitgegeven door Rupert Murdoch), William Bennett (voormalig minister van Onderwijs), Midge Decter (die onder Reagan de Commissie voor de Vrije Wereld leidde samen met Rumsfeld), L. Paul Bremer (de voorlopige bewindvoerder in Irak), Frank Gaffney (de directeur van het Centre for Security Policy), immobaron Lawrence Kadish en voormalige CIA-baas James Woolsey. Een aantal van hen zijn graag geziene gasten op de zender Fox News.

Alle namen keren terug in het Project for the New American Century (PNAC), een onderneming die zich tot doel stelt de militaire en economische dominantie van de VS met alle mogelijke middelen te behouden. PNAC wordt algemeen beschouwd als de belangrijkste inspirator voor het avontuur in Irak. Een deel van de namen keert opnieuw terug in het Centre for Security Policy, één van de meest radicale buitenlandgroepen. Het CSP kant zich resoluut tegen internationale ontwapeningsverdragen en pleit voor de uitbreiding van het nucleaire arsenaal van Washington.

Richard Perle en William Kristol zijn de meest actieve spinnen in het netwerk. Maar de genialiteit ervan zit volgens Barry in de improvisatorische architectuur ervan. Ze werken niet met een vast plan, maar vervangen en renoveren voortdurend met nieuwe instellingen, frontgroepen, media-initiatieven en politieke projecten. Het is een postmoderne structuur zonder centrum, stichting of hiërarchie. In vergelijking daarmee lijken de amechtige netwerken van de linkerzijde en van het centrum op verouderde spinnenwebben, zegt Barry.
+Right Web (http://rightweb.irc-online.org)