Nieuwe gevechten nekken Filipijnse hoop op vrede

Ondanks goede hoop begin deze maand zijn hebben de gevechten in de voorbije weken volgens de media in Manila al meer dan honderd mensen het leven gekost en bijna 150.000 burgers op de vlucht gejaagd in vijf provincies op het zuidelijke eiland Mindanao. Het Moro Islamic Liberation Front (MILF) voert er al jarenlang een separatistische campagne tegen de regering in Manila.

Die regering van President Gloria Macapagal-Arroyo heeft meer troepen naar het gebied gestuurd en heeft een marineblokkade ingesteld om te vermijden dat de rebellen over zee kunnen vluchten.

Hulporganisaties zijn verrast door de intense gevechten, die uitbraken op 4 augustus. “We zijn verrast door de snelheid waarmee de situatie geëscaleerd is”, zegt Colin Davis van de VN-kinderrechtenorganisatie UNICEF in Manila. “We zijn erg bezorgd om de vele kinderen die door het conflict geraakt worden. Onder de 150.000 vluchtelingen zijn er bijna 50.000 kinderen.”

Donderdag waarschuwde de mensenrechtenorganisaties Amnesty International (AI) voor grotere risico’s voor burgers als de regering in Manila “de oprichting van onbeperkte burgermilities die geen verantwoording moeten afleggen steunt.” Volgens AI hebben lokale leiders in verschillende regio’s van Mindanao dergelijke milities opgericht na aanvallen van MILF-rebellen. “In Iligan Stad bijvoorbeeld is een groep opgericht met driehonderd bezitters van vuurwapens, politici en ambtenaren onder de naam ‘God, red Illegan Stad’”.

“Alle partijen in dit conflict moeten een stap achteruitnemen en hun engagement tonen om burgerslachtoffers te vermijden”, zegt Sam Zarifi, directeur van Amnesty in Azië. “Het MILF moet de eigen troepen in de hand kunnen houden, en de Filipijnse regering moet de verantwoordelijkheid nemen voor de veiligheid van alle Filipijnen, onafhankelijk van religie of bevolkingsgroep.”

Gemiste kans op vrede

De laatste golf van geweld begon toen MILF-eenheden verschillende dorpen en boerderijen aanvielen. Ze doodden daarbij 39 mensen en staken huizen in brand. In de dagen erna vielen ze nog meer dorpen aan en namen ze gijzelaars.

“De rebellen hebben bij die aanvallen ernstige inbreuken gepleegd op de internationale wetgeving en zouden daarvoor ter verantwoording geroepen moeten worden”, zegt Zarifi. De leiding van de MILF ontkent dat ze het bevel gegeven heeft voor de aanvallen en zegt dat ze het werk waren van losgeslagen fracties.

De aanvallen begonnen kort na de beslissing van het Filipijnse Hooggerechtshof om een overeenkomst te blokkeren tussen de regering en Manila over gevoelige landkwesties. De overeenkomst werd gesloten na gesprekken in Maleisië, en bepaalde dat er meer land bij de Autonome Moslimregio zou gevoegd worden.

De overeenkomst werd algemeen gezien als een eerste stap op weg naar vrede, na een conflict dat al veertig jaar aansleept, meer dan 120.000 mensen het leven gekost heeft en twee miljoen inwoners op de vlucht gejaagd heeft. Het conflict is nefast voor de economische ontwikkeling in een regio die aan natuurlijke rijkdommen geen gebrek heeft.

De leiding van de MILF liet er deze week geen twijfel over bestaan dat ze niet bereid zijn om opnieuw te onderhandelen: “De gesprekken hebben een deal opgeleverd over de gronden van onze voorouders. Niet meer of niet minder. Als de regering die deal wil afketsen, dan is dat hun zaak. Wij gaan er niet opnieuw over onderhandelen,” zei hoofdonderhandelaar Mohagher Iqbal aan het nieuwsagentschap Associated Press.