Nieuwe regels voor de winstgevende adoptiebusiness in Guatemala

De Conventie van Den Haag over Internationale Adoptie is opgesteld om ervoor te zorgen dat internationale adopties rekening houden met de belangen en basisrechten van de kinderen en om ontvoeringen, handel en verkoop van kinderen te voorkomen. De conventie wordt op 31 december van kracht in Guatemala, waar de adoptiehandel momenteel big business is.
Het land biedt na Rusland, China en Zuid-Korea wereldwijd het meeste kinderen voor adoptie aan. Per aantal inwoners is Guatemala zelfs koploper. Vorig jaar werden 4.496 Guatemalteekse kinderen geadopteerd; de meeste gingen naar adoptieouders in de Verenigde Staten. Die betalen tussen 25.000 en 30.000 dollar voor het hele proces.  
Volgens kinderrechtenactivisten schuilt een heuse maffia achter de praktijken, waar advocaten, notarissen, ambtenaren en opvangcentra aan meewerken. Zogenaamde ‘jaladoras’ of ‘babymakelaars’ overtuigen jonge of toekomstige moeders om hun baby af te staan. De zwangere vrouwen kunnen terecht in speciale opvangcentra waar de kosten van hun zwangerschap gedekt worden.  
Heel wat vrouwen staan hun pasgeboren baby’s af omdat ze niet in staat zijn om voor het kind te zorgen. Meestal gaat het om vrouwen van inheems afkomst. Soms is er ook dwang of bedrog mee gemoeid. De moeders krijgen tussen 650 en 1600 dollar (464 en 1143 euro), een grote som in het arme Guatemala maar weinig in vergelijking met wat de advocaten en notarissen opstrijken.  
Guatemala heeft momenteel geen speciale wet of regelgevende autoriteit rond adoptie. De nieuwe adoptiewet die de Conventie van Den Haag van kracht moet maken, wordt binnenkort goedgekeurd. De wet voorziet in de oprichting van een Nationale Autoriteit voor Adoptie, die samengesteld is uit vertegenwoordigers van verschillende overheidsdiensten. De wet zal ook voorrang geven aan lokale adopties, die nu amper twee percent van het totaal uitmaken. De goedkeuring van adoptieouders zal strenger verlopen en de overheid zal het volledige proces nauwlettend opvolgen.   
“Er worden nu nog snel keizersnedes uitgevoerd bij vrouwen die amper zeven maanden zwanger zijn, zodat de adoptie nog snel geregistreerd kan worden voor het nieuwe verdrag van kracht wordt,” zegt Byron Alvarado van de Sociale Beweging voor Kinderrechten. De moeders hebben afspraken met babymakelaars en advocaten en als de adoptie niet doorgaat, verliezen alle betrokkenen een hoop geld.  
Tot nu toe hebben 71 landen, waaronder Guatemala de Conventie van Den Haag goedgekeurd. Guatemala kreeg echter kritiek van andere ondertekenaars omdat de procedures in het land niet in overeenstemming waren met de Conventie. Ondermeer Canada, Duitsland, Nederland, Spanje en Groot-Brittannië hebben beperkingen opgelegd aan adoptie in Guatemala. Ook de VS, die het verdrag begin 2008 zullen ratificeren, waarschuwt Amerikaanse burgers om momenteel geen adoptieprocedure te starten in Guatemala.
“Binnen de zes maanden zullen er fundamentele wijzigingen komen in de Guatemalteekse en Amerikaanse wetgeving. Daardoor zal de procedure veel onzekerder worden”, zo waarschuwt het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken op de website van zijn ambassade in Guatemala.