Nieuwe regering heeft nauwelijks aandacht voor verantwoord investeren

Een blik op de regeringsverklaring leert dat er nauwelijks aandacht gaat naar de verantwoorde investering van spaargeld van burger en overheid. Ook het groener en  rechtvaardiger maken van de fiscaliteit krijgen weinig aandacht in de regeerverklaring. Zo wordt opnieuw kostbare tijd verloren in het aanpakken van de actuele ecologische en sociale uitdagingen.
Het probleem is gekend. Door het grensoverschrijdend karakter van investeringen komt spaar- en beleggingsgeld overal ter wereld terecht. Ook bij projecten en ondernemingen die zich niets aantrekken van waardig werk, vrijheid, vrede of het leefmilieu. Spaargeld van de burger en de overheid financiert activiteiten die het leefmilieu vervuilen of haaks staan op de rechten van werknemers.

Goede voorbeeld geven

De overheid kan dat probleem op een aantal vlakken aanpakken, onder andere door het goede voorbeeld te geven en investeringsstromen te reguleren. Over beide zaken is geen woord terug te vinden in de regeringsverklaring van Leterme I. “De regering kiest resoluut voor duurzame ontwikkeling als leidraad van haar beleid en haar handelen”, stelt de regeerverklaring. Maar wat betekent die uitspraak als de eigen spaar- en beleggingsgelden van de overheid en de pensioengelden van de ambtenaren wereldwijd geïnvesteerd worden in vervuilende steenkoolcentrales of de kaalkap van het regenwoud?
 De klimaatinspanningen  in eigen land  worden via de investeringen onrechtstreeks weer ongedaan gemaakt. Een doordachte en duurzame herbelegging van het spaargeld door de overheid kan enkel dat probleem oplossen.

Spaartegoeden

Hetzelfde geldt voor de spaartegoeden van de burger. Netwerk Vlaanderen merkt dat heel wat bankklanten bezorgd zijn over het investeringsbeleid van hun financiële instelling. Zolang de overheid niet werkt aan een grotere transparantie in de financiële sector en minimumnormen voor investeringen, blijven klanten vaak machteloos achter. Zelfs de zogenaamde duurzame bankproducten zijn geen waardig alternatief, omdat er geen adequate normering is voor de producten die onder die naam worden aangeboden.
Ook dat is een zorgpunt dat de regering dringend kan aanpakken. Verder hoopt Netwerk Vlaanderen  dat er werk gemaakt wordt van de implementatie van de wet die investeringen in landmijnen en clusterbommen verbiedt. Het is een initiatief dat als voorbeeld dient voor andere landen die deze onmenselijk wapens niet langer willen financieren.
Hoewel er enkele interessante denksporen in de regeerverklaring staan over de financiering van hernieuwbare energie en energiebesparing, is er nog een lange weg af te leggen naar een groene en rechtvaardige fiscaliteit. Wat daarover te lezen valt is dat de regering de gewesten zal voorstellen de krachten te bundelen om  investeringen in  hernieuwbare energie en energiebesparing te bevorderen, ieder binnen zijn bevoegdheden en in het kader van een alliantie voor werk en milieu. Hierbij zal gewerkt worden met derdebetalersfinanciering van investeringen in duurzaam bouwen en energie-efficiëntie.
De aftrekbaarheid voor energiebesparende investeringen zal worden verhoogd en indien mogelijk vooraf gefinancierd of omgerekend in een korting op de factuur. De bedrijven zullen hun investeringen versneld of degressief kunnen aflossen. Van het stimuleren van andere sociale of ecologische investeringen is er nauwelijks sprake. Zo wordt het duurzaamheidsverhaal net iets te veel een kortverhaal over energie.
Nochtans wordt arbeid in ons land disproportioneel zwaar belast in vergelijking met milieuvervuilende activiteiten of inkomsten uit kapitaal. Recente cijfers tonen aan dat daardoor zowel een aantal sterk vervuilende activiteiten als de kloof tussen arm en rijk blijven groeien. Netwerk Vlaanderen hoopt dat  de regering werk maakt van de voornoemde uitdagingen en zal het beleid op de voet volgen.