Nigeria verbiedt oliemaatschappijen nog langer gas te verbranden

De Shell Development Petroleum Corporation (SDPC), de Nigeriaanse afdeling van Shell, overweegt het besluit aan te vechten. SDPC heeft in een persbericht laten weten dat het al meer dan twee miljard dollar heeft uitgegeven aan het verminderen van het verbranden van ongebruikt gas, met de bedoeling de praktijk in 2009 helemaal uit te bannen.

De zaak tegen de oliemaatschappijen was aangespannen door de Iwerekan-gemeenschap, een etnische minderheid. Zeven soortgelijke zaken van andere etnische gemeenschappen, waaronder een van het Ogoni-volk, lopen nog.

De uitspraak van de rechter komt drie jaar na een oproep van de Afrikaanse Commissie voor de Mensenrechten (ACHPR). De Commissie vroeg de Nigeriaanse regering het Ogoni-volk te compenseren voor de schade die ze leden door de activiteiten van internationale oliemaatschappijen op hun land.

Dit is voor het eerst dat een hoge rechtbank duidelijk heeft verklaard dat Shell, Chevron en de andere oliemaatschappijen zich hier al tientallen jaren bezighouden met illegale activiteiten, aldus Nnimmo Bassey, uitvoerend directeur van Environmental Rights Action (ERA), de Nigeriaanse zusterorganisatie van Friends of The Earth International (FoEI), die de rechtszaak steunde.

Ongebruikt gas uit het netwerk van oliepijpleidingen in de Nigerdelta wordt verbrand of “afgefakkeld” omdat de buitenlandse oliebedrijven en de Nigerian National Petroleum Corporation niet hebben geïnvesteerd in faciliteiten om het gas aan te wenden voor commercieel gebruik. Het gas wordt op verschillende plaatsen verbrand door lawaaiige installaties. Daarbij komen 24 uur per dag en zeven dagen per week grote hoeveelheden rook vrij.

Uit een recent rapport van FoEI blijkt dat in Nigeria meer gas wordt afgefakkeld dan waar ook ter wereld. Dagelijks wordt een hoeveelheid gelijk aan het totale Afrikaanse gasverbruik in 2001, verbrand. Naar schatting verliest Nigeria daardoor 2,5 miljard dollar per jaar aan potentiële inkomsten, waar ongeveer tweederde van de 130 miljoen inwoners in armoede leeft. Het affakkelen brengt grote hoeveelheden broeikasgassen in de atmosfeer.

Affakkeling en olielekkage hebben de afgelopen jaren het water en de bodem vervuild en de visserij in de Delta geschaad. Daarnaast heeft de vervuiling negatieve invloed op de gezondheid van de bewoners. Zij protesteren al sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw, toen Nigeria nog een Britse kolonie was, tegen de activiteiten van oliemaatschappijen op hun land. Die protesten leidden tot hevige repressie door de Nigeriaanse overheid, die bovendien niet investeerde in de ontwikkeling van de regio. Het gebrek aan ontwikkeling is deels een gevolg van het gebrek aan politieke invloed van de etnische minderheden in de regio.

De huidige president Olusegun Obasanjo heeft beloofd de klachten van de etnische groepen in de Niger Delta serieus te nemen. De afgelopen jaren werd echter maar langzaam vooruitgang geboekt en de confrontaties tussen de lokale bevolking, oliemaatschappijen en regeringstroepen gingen gewoon door.

Obasanjo heeft voor de affakkeling van gas met de grote oliebedrijven een vrijwillige deadline in 2008 afgesproken. De Shell zegt echter dat die deadline niet haalbaar is. Als het besluit van de rechter overeind blijft, dan zal de druk om maatregelen te nemen echter toenemen. Het affakkelen van gas werd in Nigeria al bij wet verboden in 1984, maar die wet had in de praktijk geen effect op de activiteiten van de oliebedrijven. Olie en gas zijn goed voor meer dan 90 procent van de Nigeriaanse inkomsten uit export, die vooral beheerst wordt door multinationals. (JS/ADR)