Noodhulpindustrie: onvrijwillige collaboratie?

Hulporganisaties leiden aan contractkoorts, schrijft Polman. Wie niet opdraaft bij iedere nieuwe grote humanitaire ramp, loopt donorfondsen mis en wordt gepasseerd door de concurrenten die wél gaan. Die dynamiek kan in conflict- en oorlogsgebieden desastreuze gevolgen hebben. In Goma hielpen humanitaire organisaties in de jaren negentig de Rwandese genocidaires zich te herpakken.
Resultaat: ze konden hun vernietigingscampagnes tegen de Tutsi’s in Rwanda voortzetten. In Darfur betalen internationale ngo’s miljoenen euro’s aan een regime dat beschuldigd wordt van genocide. De vijftig miljoen pond die de muziekwereld in Live Aid bij elkaar zong, ging naar voedselhulp in vluchtelingenkampen. Het Ethiopische regime gebruikte die in de gedwongen volksverhuizing, waarbij tienduizenden mensen stierven. 
Noodhulppioniers als Florence Nightingale en Henri Dunant discussieerden al in 1859 over dit dilemma. Moeten internationale ngo’s doorgaan met helpen als strijdende partijen in humanitaire ruimtes de hulp voor zichzelf en tegen hun vijand gebruiken en er hun oorlogen mee verlengen? Of moeten ze vertrekken? Wat is op de duur het wreedst? Polman geeft het toe: dé oplossing bestaat niet en conflicten verschillen. Alleen merkt ze op dat de aangehaalde “strategische fouten” in de humanitaire hulpverlening zich blijven herhalen.
Wat ontbreekt zijn kaders, grenzen, externe controle én samenwerking in de “morele economie”. Het debat draait in cirkels en is onzuiver en emotioneel. Hulpverleners verdragen geen critici en verschuilen zich achter de vraag of nietsdoen dan beter is. Soms helaas wel, zegt Polman, noodhulporganisaties moeten politieke standpunten durven innemen. Humanitaire hulpverlening speelt zich immers heel vaak af in een politieke crisis. Op de a-politieke zijlijn staan en die crisis mee in stand houden is geen optie. Nee zeggen is dat wel, aldus Polman.
De crisiscaravaan. Achter de schermen van de noodhulpindustrie door Linda Polman, is uitgegeven door Balans. 230 blzn. ISBN 9 789050 189736