Nooit eerder bevatte Noordelijke IJszee zo weinig ijs

Op 16 september was de ijsoppervlakte op de Noordelijke IJszee 3,41 miljoen vierkante kilometer groot, berekenden het Amerikaanse ijsdatacentrum NSIDC en de NASA op basis van satellietbeelden. Dat is een absoluut minimumrecord.

Het vorige record, 4,17 miljoen vierkante kilometer, werd in september 2007 gevestigd. Het record werd al op 26 augustus gebroken, toen 4,10 miljoen vierkante kilometer gemeten werd, maar het smelten kon nog enkele weken doorgaan.

In september, op het einde van de zomer, is de hoeveelheid ijs traditioneel het kleinst. Kleiner zal de oppervlakte dit jaar wellicht niet worden. Al sluiten de wetenschappers niet uit dat door een veranderende windrichting nog verder aan het ijs wordt geknabbeld.

Volgende maand publiceren NSIDC en NASA de definitieve cijfers over het smeltseizoen van 2012.

Orkaan

De satellietmetingen van het Noordpoolijs begonnen in 1979. Sindsdien daalt zowel de oppervlakte als de dikte van het ijs.

De voorbije jaren krimpt het ijs forser dan anders. Dat is een gevolg van natuurlijke weerschommelingen en van de klimaatwijziging, zeggen wetenschappers.

“Klimaatmodellen hebben een achteruitgang van het Noordpoolijs voorspeld, maar de huidige achteruitgang blijkt veel sneller te gaan dan voorspeld”, zegt klimaatwetenschapper Claire Parkinson van de NASA.

Begin augustus heeft een dagen durende orkaan voor de kust van Alaska een flinke bijdrage geleverd aan de records van dit jaar. “Maar als dezelfde storm decennia geleden had plaatsgevonden, toen het ijs dikker was en een grotere oppervlakte had, dan zou hij waarschijnlijk zo geen grote impact gehad hebben, omdat het ijs toen niet zo kwetsbaar was als nu”, zegt Parkinson.

Al in augustus

Het record zat er al enkele maanden aan te komen. De wetenschappers merkten dat de hoeveelheid Noordpoolijs dit jaar maand na maand kleiner was dan het gemiddelde voor de periode 1979-2000. In juni dook de hoeveelheid ook onder die van de junimaand in het recordjaar 2007.

Eind augustus tenslotte werd het absolute minimumrecord van september 2007 gebroken. Dat dit al zo vroeg gebeurde, was op zich al opmerkelijk.