Nucleair samenwerkingsakkoord India-VS loopt gevaar

De Verenigde Staten proberen een verregaande nucleaire samenwerkingsovereenkomst af te sluiten met India. Maar het enthousiasme van de gevestigde klasse in India voor het akkoord is bekoeld door de opmerkelijke uitspraken van de voorzitter van de Indiase Commissie voor Atoomenergie (AEC), Anil Kakodkar.

Het verhoopte akkoord, waarover al sinds juli 2005 wordt onderhandeld, moet leiden tot een hernieuwde handel tussen de VS en India op het gebied van kernenergie, althans voor burgerlijke doeleinden. De overeenkomst zou ook het bestaan van de Indiase kernwapens legitimeren. In de praktijk zou India voortaan kunnen genieten van een soort van uitzonderingsregel in het kader van het non-proliferatieverdrag, een verdrag dat de verspreiding van kernwapens beperkt.

Er blijken echter ernstige complicaties op te duiken die de afronding van de onderhandelingen bemoeilijken. De Indiase en Amerikaanse onderhandelaars zijn het oneens over de manier waarop de nucleaire infrastructuur voor civiele doeleinden kan worden onderscheiden van de militaire kerninstallaties. De civiele nucleaire infrastructuur zou worden onderworpen aan inspecties van het Internationale Agentschap voor Atoomenergie (IAEA) in Wenen.

Anil Kakodkar staat aan het hoofd van de Indiase Commissie voor Atoomenergie (AEC), die alle nucleaire activiteiten in India runt. Maandag publiceerde de krant Indian Express een exclusief interview waarin Kakodkar uitdrukkelijk verklaart dat het aan de Indiase autoriteiten toekomt om uit te maken welke nucleaire infrastructuur voor burgerlijke doeleinden dient, en welke installaties voor militaire toepassingen zijn. Het gaat niet op, onderstreept Kakodkar, dat buitenlanders beslissingen nemen over de strategische belangen van India.

Washington wil echter sowieso een vinger in de pap krijgen. De Amerikaanse onderhandelaars worden geleid door de onderminister van Buitenlandse Zaken, Nicholas Burns. Zij lieten de Indiërs weten dat het beoogde onderscheid alleen maar geloofwaardig kan zijn wanneer de lijst met civiele kerninfrastructuur alle betrokken installaties omvat, met inbegrip van de experimentele en onderzoeksinstallaties, die rechtstreeks niets te maken hebben met kernwapens.

De delicate discussie draait vooral rond de snelle kweekreactoren die in theorie meer kernbrandstof produceren dan ze verbruiken. Via deze snelle kweekreactoren kom je aan plutonium, een grondstof die niet enkel voor civiele doeleinden maar ook voor militaire toepassingen kan worden aangewend.

Volgens Anil Kakodkar mogen de snelle kweekreactoren niet in de lijst met civiele infrastructuur worden opgenomen. De Indiërs exploiteren momenteel een kleine snelle kweekreactor en zijn een tweede installatie, een middenklasser (500 megawatt), aan het bouwen. Meer dan eens gaven de Indiërs te kennen dat ze plannen hadden om meer kweekreactoren voor burgerlijke toepassingen op te richten. We hebben die kweekreactoren ook nodig voor de ontwikkeling van wapens, aldus Kakodkar.

De controverse rond de snelle kweekreactoren kan het Amerikaans-Indiase akkoord de grond in boren, vreest Achin Vanaik, professor internationale betrekkingen en wereldpolitiek aan de universiteit van Delhi. Volgens Vanaik, die ook een nucleaire deskundige is, dreigt de samenwerking te mislukken als er geen compromis wordt gevonden inzake de snelle kweekreactoren. De verklaringen van Kakodkar leidden tot aanzienlijke complicaties, aldus de expert. De Indiase regering beschikt nu over minder ruimte om te onderhandelen.

De uitlatingen van Anil Kakodkar verschenen in de pers zonder voorafgaande toestemming van de Indiase premier Manmohan Singh. De nucleaire samenwerkingsgesprekken met de VS zijn in handen van de medewerkers van premier Singh. Het ophefmakende interview bevestigde wat velen al lang wisten: bij de Indiase Commissie voor Atoomenergie zijn ze verre van opgezet met het geplande akkoord. De Commissie werd, ondanks felle tegenstand, gedwongen de plannen te steunen. Nu gaat ze blijkbaar de confrontatie met eerste minister Singh aan.

Bij de pragmatici in het pro-kernbommenkamp in India, is te horen dat het akkoord met de Amerikanen een handig middel kan zijn om India officieel te doen erkennen als land met eigen kernwapens. Indiërs die inzake kernenergie een uiterst nationalistische koers willen varen, vinden de mogelijke overeenkomst dan weer een ramp.

In de VS is de mogelijke nucleaire deal met India ook niet onomstreden. De onderhandelingen oogsten daar de nodige kritiek, met name vanuit Democratische hoek. (DB/JS)

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.