“Nucleaire confrontatie dreigt als VS Iran niet stoppen”

De VS willen dat Iran zijn uraniumverrijkingsprogramma stozpet en uiteindelijk opgeeft. In het tien pagina’s tellende rapport, dat woensdag werd vrijgegeven, stelt het Washington Instituut voor Midden-Oostenbeleid (Winep) dat de VS dit langs diplomatieke weg moet aanpakken maar tegelijk de druk moet opvoeren op veel andere fronten.
De belangrijkste boodschap van het rapport is dat Iraanse opbouw van militaire nucleaire capaciteit “een cascade aan destabiliserende reacties van andere staten” zou veroorzaken. Dat zou de internationale non-proliferatiepolitiek verzwakken en de risico’s op “een nucleaire confrontatie” verhogen, “met verschrikkelijke gevolgen”.
“Er blijft weinig tijd over om langs diplomatieke weg succes te boeken”, zegt het Winep. Het rapport roept Washington onder meer op voorbereid te zijn op militaire aanvallen tegen Irans nucleaire en conventionele militaire infrastructuur als Teheran zijn nucleaire programma niet stopzet.

Aanval door Israël

Enerzijds suggereert het rapport Washington Teheran enkele wortels voor te houden. De VS moeten Iran voorstellen samen te werken rond “gemeenschappelijke problemen, zoals de piraterij en smokkel in de Perzische Golf” en te “participeren in een regionale veiligheidsdialoog”.
Anderzijds benadrukt het Winep dat Israël de komende twee jaar een militaire aanval tegen Iran kan uitvoeren als het Iraanse nucleaire programma niet wordt gestopt. Zo’n beslissing kan nog versneld worden als Rusland doorgaat met de verkoop van de S-300, een van de meest geavanceerde antivliegtuig-raketsystemen. De S-300 wordt door Israël gezien “als een ernstige belemmering van zijn militaire opties”, zegt het rapport.
Als Teheran zo’n systeem in gebruik neemt, dan moet Washington Israël meteen voorzien van mogelijkheden om belangrijke Iraanse doelwitten te bedreigen, bijvoorbeeld door middel van modernere vliegtuigen, aldus het rapport.

Adviseur van Clinton

Het nieuwe rapport komt er op een moment dat Washington zijn beleid ten aanzien van Iran aan het herbekijken is. Het zal aandachtig wordt gelezen in de hoofdsteden van Europa en het Midden-Oosten, vooral omdat het onderschreven wordt door Dennis Ross en Robert Einhorn. Ross is de speciale adviseur van minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton voor de Golf en Zuidwest-Azië. Einhorn is op het ministerie van Buitenlandse Zaken een sleutelfiguur op het vlak van non-profileratie.
Beide mannen maakten deel uit van de 17-koppige groep die de ontwerpversie van het rapport opstelde. Ze trokken zich daaruit terug toen Barack Obama hen inlijfde in zijn overgangsteam. Het Winep zegt dat het definitieve rapport niet substantieel afwijkt van het ontwerp dat Ross en Einhorn onderschreven.
Vooral de steun van Ross is opmerkelijk. Buitenlandse Zaken is vaag over wat zijn precieze verantwoordelijkheden zullen zijn, maar er wordt aangenomen dat hij een diplomatieke strategie ten aanzien van Iran opzet die de regionale en internationale druk op Teheran moet doen toenemen.

Er blijft weinig tijd over om langs diplomatieke weg succes te boeken.

Haviken

De verwachting is dat Ross gaat samenwerken met onderminister voor Buitenlandse Zaken William Burns en Puneet Talwar, de Iran-export in de Nationale Veiligheidsraad. Zowel Burns en Talwar hebben een minder uitgesproken havikenimago dan Ross.
 
Bij de auteurs van het defintieve rapport zitten enkele prominente neoconservatieven, onder meer Danielle Pletka van het American Enterprise Institute (AEI), en voormalige medewerkers van George W. Bush, waaronder de voormalige onderminister van Buitenlandse Zaken Robert Joseph, zijn naaste  medewerker Stephen Rademaker en de voormalige voorzitter van de Defence Science Board William Schneider. Ook de Democratische Congresleden Gary Ackerman en Evan Bayh tekenden het rapport. Evan Bayh wordt gezien als een betrouwbare bondgenoot van de zogeheten Israël-lobby.
Het Winep werd 25 jaar geleden opgericht als een spin-off van het machtige American Israel Public Affairs Committee (Aipac). Het is uitgegroeid tot een van de meest invloedrijke denktanks rond het Midden-Oosten in Washington. Net zoals het Aipac wijken zijn visies zelden ver af van die van de Israëlische regering.