Obama wil toenadering tot Cuba, maar weet nog niet hoe

“Het Cubaanse leiderschap is ten diepste niet bereid om concessies te doen”, zegt Daniel Erikson van de belangrijke denktank Inter-American Dialogue (IAD). “Tot nog toe lijkt de regering-Obama nog steeds te denken dat er na ieder stapje van de VS een positief antwoord van Cuba moet komen. Maar de regering weet niet hoe ver ze moet gaan wanneer dat antwoord niet komt.”

Publieke opinie

De publieke opinie in de VS is intussen beslissend veranderd. Steeds meer deskundigen zijn het erover eens dat het 50 jaar oude embargo geen effect heeft gehad en ook niet goed is geweest voor de relatie met andere landen in Latijns-Amerika. Ook Republikeinse oudgedienden roepen dat het tijd is voor normale betrekkingen.
Opmerkelijk genoeg is een steeds groter deel van de Cubaanse gemeenschap in Amerika het daarmee eens. In december bleek dat driekwart van de Cubanen in Miami-Dade, het traditionele bastion van de anti-Castro oppositie, vond dat het embargo was mislukt, en een nog groter deel was voor directe gesprekken tussen de regeringen. Van alle Cubanen in de VS vindt tweederde dat Amerikanen vrij naar Cuba moeten mogen reizen. De helft vindt dat het embargo helemaal moet worden opgeheven.

Behoedzamer dan gedacht

Tot nog toe opereert Obama echter behoedzamer dan gedacht. Vlak voor de topontmoeting op Trinidad kondigde hij aan dat Cubanen vrij naar hun moederland mogen gaan reizen en geld mogen gaan sturen aan familieleden. Hij kondigde eveneens aan dat telecombedrijven diensten mogen gaan verlenen aan hun Cubaanse partners.
Op de top zelf verklaarde Obama te zoeken naar “een nieuw begin met Cuba”. Hij was “bereid om met de regering te praten over verschillende onderwerpen, van mensenrechten, vrijheid van meningsuiting, democratie, drugs, migratie en economie.” President Raul Castro leek daar ook toe bereid, maar volgens zijn broer Fidel was dat niet zo.
Obama’s regering lijkt echter nog op twee gedachten te hinken. Ambtenaren zeggen aan de ene kant dat “de bal nu bij Cuba ligt” maar ook dat Washington eenzijdige stappen gaat zetten, ongeacht het antwoord van Cuba.
Volgens deskundigen zou dat eerste betekenen dat het proces stokt. “De Cubanen hebben duidelijk gemaakt dat ze niet gaan reageren op humanitaire gebaren alleen”, zegt Cubaspecialist Geoff Thale. “Volgens Cuba is het embargo een Amerikaans probleem, en moeten ze niet naar de Cubanen kijken voor concessies.”
Toch geloven de meeste analisten dat het reisverbod, ingesteld onder George Bush, daadwerkelijk zal worden afgeschaft, en dat ook de bilaterale gesprekken op gang zullen komen. Een andere optie is er niet, schrijft het Brookings instituut in een nieuw rapport, waar ook Cubanen aan hebben meegewerkt. “Normalisatie van relaties is de meest effectieve manier om een democratische verandering in Cuba mogelijk te maken.”