Olie-oorlog in Nigeria opnieuw in de schijnwerpers

De MEND (Movement for the Emancipation of the Niger Delta) is een van de grootste en bekendste militante bewegingen die actief zijn in de Nigerdelta. Ze komen naar eigen zeggen op voor de onderdrukte bevolking en strijden tegen de dramatische vervuiling van het gebied door buitenlandse bedrijven die olie winnen in de regio, maar men verwijt hen ook vaak meer opportunistische motieven.
De beweging wordt gelinkt aan een aantal gewelddadige acties die in het verleden rechtstreeks gericht waren tegen de oliebedrijven en hun werknemers. Met de aanslagen van vorige week, die de eerste zijn in de hoofdstad, geven ze dan ook een duidelijk signaal aan de regering van president Goodluck Jonathan.

Goodluck Jonathan

Toen de vice-president Goodluck Jonathan in mei dit jaar de net overleden president Umaru Yar’Adua opvolgde, groeide de hoop op rust in de zuidelijke regio. Jonathan is immers de eerste president die zelf afkomstig is uit de Nigerdelta. Tegelijk waren de verwachtingen in het zuiden van het land hooggespannen en was de druk groot om het amnestieprogramma, dat door de vorige president in het leven was geroepen en steeds meer kritiek kreeg, te redden.
In ruil voor het inleveren van hun wapens, had president Yar’Adua geld, opleidingen en dus een toekomst beloofd aan de duizenden jonge mannen die op dat moment actief waren in de strijd tegen de oliebedrijven. Hoewel velen ingingen op het aanbod, kwam er van de beloftes van de regering weinig terecht en steeg de onrust opnieuw op het moment dat Jonathan president werd.
Na zijn aantreden zei Jonathan werk te maken van de achterstand in uitbetalingen en opleidingsmogelijkheden. Daar slaagde hij echter niet in en tegelijk groeide ook het besef dat, zelfs al werden de beloftes vervuld, ze geen allesomvattende oplossing voor de problemen in de regio zouden bieden. Met nieuwe presidentsverkiezingen in het vooruitzicht in het begin van volgend jaar, zal Jonathan serieuze maatregelen moeten nemen, wil hij aan de macht blijven.

De Nigerdelta

In de Nigerdelta lekt naar schatting ieder jaar meer olie dan er dit jaar verloren ging bij de ramp in de Golf van Mexico. Dit komt deels door sabotage van groeperingen als de MEND, maar de voornaamste oorzaak zijn de slecht onderhouden pijpleidingen en platvormen. De gevolgen van deze lekken zijn dramatisch voor de bevolking en de unieke ecosystemen in het gebied.
Bossen en landbouwgronden zijn op veel plaatsen doordrongen van de olie, vissers verliezen hun werk en hun inkomen, toegang tot proper water wordt steeds zeldzamer en de levensverwachting in de regio ligt met 40 jaar ver onder het nationale gemiddelde.
Hoewel zowel de bevolking, lokale organisaties en internationale organisaties zoals WWF en Amnesty International al jaren lekken registreren en cijfers in handen hebben en spreken van een mensenrechtentragedie, blijft het wachten op een kordate reactie van de overheid. Ook in de rechtszaken die massaal aangespannen worden tegen de oliebedrijven, komt het zelden tot een uitspraak.