Olie stelt China voor moeilijke keuze in Sudan

Nu de Verenigde Naties dreigen met economische sancties tegen Sudan en Iran, die samen zorgen voor 20 procent van de Chinese olie-import, moet China kiezen tussen het veiligstellen van zijn investeringen en het hoog houden van zijn imago in de wereld. Vorige maand hield de Chinese regering een resolutie van de VN-Veiligheidsraad tegen waarin werd gedreigd de Sudanese olie-export stil te leggen als het land niets doet aan het geweld in Darfur, een regio waar pro-Arabische milities de bevolking terroriseren. Als gevolg van het conflict in Darfur vielen al 70.000 doden, de meeste door honger en ziekte.

De Veiligheidsraad bekijkt de situatie in Sudan per maand en kan dus in de toekomst wel actie ondernemen. De Europese Unie (EU) dreigde vorige week opnieuw met sancties tegen Sudan, op het moment dat een EU-delegatie onder leiding van de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken Ben Bot een bezoek bracht aan Khartoem. Bot kreeg tijdens dat bezoek een flinke ruzie met de Sudanese minister van Buitenlandse Zaken, die tegen de Nederlandse bewindsman zei dat hij direct weer kon vertrekken als de EU niet ophield met sancties te dreigen.

De Chinese ambassadeur bij de VN, Wang Guangya, heeft gezegd dat China een veto zal uitspreken over elke toekomstige resolutie waarin sancties worden opgelegd aan Sudan. De aanhoudende negatieve berichten uit Sudan doen echter vermoeden dat China binnenkort alleen staat met zijn standpunt. Diplomaten in Peking verwachten dat China kiest voor het in stand houden van een positief imago in de wereld als de Arabische landen en Rusland Sudan afvallen.

Desondanks heeft China de olie broodnodig om de economische motor op gang te houden. Als niet voorzien kan worden in de groeiende behoefte aan olie, dan heeft dat ook consequenties voor China’s handelspartners en investeerders. China haalt 6,9 procent van zijn olie uit Sudan. De afgelopen vijf jaar ontwikkelde Peking verschillende olievelden in het land, werden een haven en een pijpleiding van ruim 1.500 kilometer aangelegd en werd een raffinaderij gebouwd. China investeerde drie miljard dollar in Sudan. Het Afrikaanse land zal naar verwachting 500.000 vaten olie produceren in 2005. Volgens analisten is dit slechts 15 procent van de totale Sudanese oliereserve.

Voor China is Iran een andere belangrijke olieleverancier. En ook voor dat land dreigen sancties. Het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie bekijkt in november of het Iraanse atoomprogramma in strijd is met de eisen van het non-proliferatieverdrag en of het bij de Veiligheidsraad sancties zal aanbevelen. Van alle olie die China importeert, komt 13,6 procent uit Iran. Peking is met een aantal andere landen in de race om het Azadegan-olieveld in Iran te ontwikkelen.

Een recent verschenen rapport van de CIA onthulde dat China wapentuig aan de voormalige Iraakse dictator Saddam Hoessein heeft geleverd, in ruil voor olie die Irak kon uitvoeren onder het Olie-voor-Voedselprogramma van de Verenigde Naties. Dat is een programma waarbij Irak met olieopbrengsten voedsel en medicijnen mocht importeren.

Het imagogevoelige China probeerde deze week beschuldigingen te ontkrachten dat het de wereldwijde olieprijs opdrijft. Overheidsfunctionarissen beloofden een vermindering van de import van ruwe olie tot 25 procent van de totale nationale olieconsumptie in 2020.

De voorspellingen over de toekomstige Chinese behoefte aan olie verschillen sterk. Chinese economen beweren dat de import van ruwe olie in 2020 zal stijgen tot 50 procent van de totale Chinese olieconsumptie. Amerikaanse deskundigen voorspellen een stijging tot tweederde van de totale behoefte.

Als China geen olie meer kan importeren uit Sudan en Iran, moet het de import uit Rusland en Kazachstan opvoeren. En juist daar is sprake van moeilijkheden en vertragingen bij de aanleg van pijpleidingen. Na een bezoek van de Russische president Poetin aan Peking vorige week, bleek dat het hoogst onzeker is of de pijpleiding die olie van Siberië naar het Chinese Daqing moet transporteren, ooit afgebouwd wordt. (PD/MM)