Onbespoten groenten uit de woestijn

De alternatieve boeren in Egypte keren terug naar de toekomst; het is nog
niet zo lang geleden dat in heel het land biolandbouw werd bedreven. Tot
begin de jaren 40 maakten de meeste boeren in Egypte geen gebruik van
pesticiden. Kunstmest bleef nog langer onbekend: de Nijl zette elk jaar
genoeg vruchtbaar slib af op de velden langs haar oevers. Daarin kwam pas
verandering door de bouw van de Aswandam in 1965.

De voorbije decennia hebben de Egyptische boeren dan weer bijzonder veel
chemicaliën op hun velden gespoten en gestrooid. Tegenwoordig investeert de
conventionele landbouw in Egypte per jaar ongeveer 180 miljoen euro in
bestrijdingsmiddelen. Landbouwers die willen omschakelen naar biologische
teeltmethoden, kunnen daardoor doorgaans niet terecht in de traditionele
landbouwgebieden langs de Nijl: de gronden daar bevatten te veel residu’s en
zware metalen.

De Egyptische bioboeren zoeken de woestijn op. Het voordeel is dat de grond
er nog maagdelijk is - daardoor gaat de erkenning van een beginnend
biobedrijf er sneller. De grondprijzen zijn er ook schappelijk, en er is
genoeg voor iedereen. Het vraagt natuurlijk veel werk en forse investeringen
om de bodem zozeer te verbeteren dat landbouwgewassen er wortel willen
schieten en genoeg water krijgen. Bovendien doen de meeste natuurlijke
vijanden van insecten het niet goed in de woestijn - een probleem voor
producenten die bij natuurlijke bestrijdingsmiddelen zweren.

Sekem, nu het grootste biobedrijf in Egypte, begon in 1977 op een stuk
woestijngrond van 70 hectaren kruiden te kweken. Nu is Sekem een netwerk van
160 bedrijven op een totale oppervlakte van 2.800 hectaren. Sekem verdiende
vorig jaar 13 miljoen euro, de helft daarvan via de export. Egypte heeft
belangrijke concurrentievoordelen, zegt Helmy Abouleish, algemeen directeur
van de onderneming. We kunnen Europa in de winter verse groenten leveren,
en we telen kruiden en specerijen die arbeidsintensief zijn en een droog en
heet klimaat nodig hebben.

De Egyptische regering heeft een overheidsdienst opgericht die de bioboeren
in het land controleert - het Centraal Laboratorium voor Organische
Landbouw. Er zijn verscheidene ondernemingen actief die biolabels toekennen;
het meest populair zijn systemen die erkend worden op de Europese markt. Zo
is er het Egyptisch Centrum voor Organische Landbouw (ECOA), een onderneming
die samenwerkt met een Duits certifiëringsagentschap. ECOA legt ook
verbindingen tussen Egyptische producenten en buitenlandse kopers.

Wereldwijd heeft de biolandbouw al voet aan de grond gekregen in 130 landen;
de totale omzet van onbespoten groenten en fruit bedraagt naar schatting 18
miljard euro. Dat cijfer zou de komende tien jaar nog eens verdubbelen.