Onderzoek naar bloedbad onder Wayúu-indianen

Op 3 mei bereikte een anonieme verklaring ondertekend door ‘De inheemse bevolking van Alta Guajira’ Bogota. Doodseskaders zouden half april het dorp Bahía Portete, waar 580 indianen wonen, hebben aangevallen. De verklaring meldt in gebrekkig Spaans – de taal van de Wayúu-indianen die aan weerszijden van de Colombiaans-Venezuelaanse grens wonen, is Wayunaiki – dat mannen, vrouwen en kinderen zouden zijn gemarteld, vermoord of verkracht. Ook werden heilige graven van hun voorouders geschonden.

ONIC, een organisatie die opkomt voor de belangen van de inheemse bevolking, had om het onderzoek gevraagd. Volgens informatie die ONIC heeft, zijn veertien Indianen vermoord, waaronder tenminste zes vrouwen. Dertig bewoners zijn vermist, inclusief vier meisjes en een jongen die gemarteld werden om ze de dwingen te zeggen waar hun ouders waren. In een andere anonieme verklaring die ONIC bereikte, stelt het ‘Wayúu-Verzet’ dat de aanvallen werden uitgevoerd door drugssmokkelaars. Onder hen zouden zich ook Wayúu-indianen bevinden van een rivaliserende clan en lokale politiemannen.

Volgens Amnesty zijn vijfhonderd indianen Bahía Portete en het naburige Puerto Nuevo ontvlucht. Beide plaatsten zouden nu ‘spooksteden zijn, aldus Amnesty. De indianen zouden de overheid niet eerder hebben ingelicht omdat ze bang waren dat het moorden dan zou doorgaan.

De regering zegt eerst het onderzoek te willen afwachten alvorens feiten naar buiten te brengen. De onderzoekscommissie die de zaak nu in handen heeft, is samengesteld uit vertegenwoordigers van ondermeer ONIC, de nationale Ombudsman en het Colombiaanse VN-kantoor van het Hoge Commissariaat voor de Vluchtelingen (UNHCR).

Inwoners van Bahía Portete werden volgens Amnesty bedreigd door paramilitairen die het gebied willen controleren. De Colombiaanse politie stelt in een eerder verschenen rapport dat de regio waar de indianen wonen, van vitaal belang is voor de doorvoer van drugs via de havens aan de Caribische kust. De politie sluit echter ook niet uit dat de aanval is uitgelokt door persoonlijke geschillen tussen de paramilitairen en de inheemse bevolking.

Het schiereiland La Guajira dat zich uitstrekt van de Cariben tot de Golf van Venezuela, is rijk aan aardgas en heeft de grootste open kolenmijn ter wereld. De kolenmijn wordt geëxploiteerd door een consortium van bedrijven, waaronder het Amerikaanse Drummond. ChevronTexaco kreeg onlangs een vergunning gasvelden te exploiteren.

De Wayúu-indianen staan bekend als strijders. In het koloniale tijdperk ruilden ze diamanten voor Europese wapens zodat ze de aanvallen van de Spaanse Conquistadores konden weerstaan. Hun vechtersmentaliteit zou ervoor gezorgd hebben dat ze tot nu toe konden overleven als Colombia’s op één na grootste inheemse bevolkingsgroep na de Paés.

Colombia telt ongeveer 150.000 Wayúu-indianen Ze maken 18 procent van de inheemse bevolking in het land uit, die totaal 81 verschillende bevolkingsgroepen telt. Colombia heeft 43 miljoen inwoners.