Onrust over landonteigeningen groeit in China

Zhang Haxia en haar man werden in december middenin de nacht gewekt met een bons op de deur. Ze moesten hun huis in het zuidwesten van China uit en werden in een busje weggevoerd. Toen ze terugkwamen, was hun huis verdwenen.

De twee veroordeelde activisten, Ni Yulan en haar man Dong Jiqin, hadden een lange strijd gevoerd tegen gedwongen uitzettingen. In april werden ze vastgezet omdat ze slachtoffers van landroof hadden geholpen. Ni werd veroordeeld tot twee jaar en acht maanden cel, Dong tot twee jaar.

Het stel, dat een strijd van zes jaar voor het behoud van hun huis in Beijing verloor, werd in december al beschuldigd van het zaaien van onrust en het “moedwillig vernielen van particuliere en publieke eigendommen.”

Corruptie

Projectontwikkelaars en corrupte ambtenaren die geld willen verdienen, dwingen Chinezen geregeld om hun grond beschikbaar te stellen tegen minimale compensatie. Dergelijke praktijken leiden maandelijks tot duizenden protesten in het hele land. Vaak lopen die acties uit op confrontaties met de politie.

Deze week meldde een website in Sichuan dat drie activisten die compensatie eisen voor de onteigening van hun bezittingen in de oostelijke provincie Jiangsu, zijn verdwenen. Mao Jianzhong, Gu Xingzhen en Xia Kunxiang waren naar Beijing gereisd om een verzoekschrift in te dienen bij de centrale overheid. Ambtenaren uit Jiangsu brachten de drie terug naar hun woonplaats Suzhou. Sindsdien is er niets meer van hen vernomen, meldde Radio Free Asia.

Chinezen die bij de centrale overheid bezwaar aantekenen, zijn vaak al vastgelopen in de corruptie bij de plaatselijke politie en overheid, zegt activist Huang Qi, die op zijn website voor het eerst melding maakte van het incident.

Huang beweert dat veel demonstranten zonder proces terechtkomen in “zwarte gevangenissen” of gearresteerd worden op grond van verzonnen beschuldigingen. Petities worden vaak op plaatselijk niveau geblokkeerd door ambtenaren, uit angst dat ze hun reputatie schaden of corruptie aan het licht brengen.

Protesten in Wukan

“Sinds president Hu Jintao en premier Wen Jiabao aan de macht zijn, is de landroof toegenomen”, zegt Huang. “Zaken op het gebied van compensaties en petities zijn daardoor ook toegenomen. En de problemen zijn nog niet voorbij. Vorige week belde een boer uit Sichuan me. Zijn huis werd vernield om twee uur ‘s nachts. Meestal gebeuren dat soort dingen ‘s nachts, omdat de overheid wil voorkomen dat er als bewijs foto’s of video’s gemaakt worden.”

Vlagen van onrust over landroof komen geregeld voor. Sommige gevallen, zoals de dorpsprotesten in Wukan in de zuidelijke provincie Guangdong, haalden het internationale nieuws. In Wukan wisten woedende dorpsbewoners corrupte politici het dorp uit te jagen. Begin maart kozen ze met toestemming van het provinciebestuur van Guangdong een eigen dorpsbestuur.

Er zit verandering aan te komen, zegt de niet-gouvernementele organisatie (ngo) Landesa, die zich inzet voor landrechten voor boeren in ontwikkelingslanden. Landesa zegt met de Chinese regering in gesprek te zijn over betere wetgeving.

Volgens de ngo wil de regering boeren voor dertig jaar landrechten garanderen. Ook wordt er gewerkt aan het documenteren en publiceren van de rechten van boeren. Veel plattelandsbewoners kennen hun rechten echter niet en de wet wordt grotendeels genegeerd door plaatselijke overheden.

Volgens Zhang, die inmiddels weer land gekocht heeft en een nieuw huis heeft gebouwd, ligt het probleem niet zozeer bij de centrale overheid, maar bij hebzuchtige plaatselijke ambtenaren. “Ik blijf me roeren in Beijing, omdat ik mijn hoop vestig op de regering. Het zijn vooral de plaatselijke politici die corrupt zijn. Ik vraag geen belachelijke som geld, alleen een redelijke compensatie.”