Ontbinding dreigt voor Birmese oppositie

“De regering heeft genoeg bewijzen om de NLD als een illegale groepering te beschouwen omwille van haar links met terroristische groepen”, zei generaal Kywa Hsan, de minister van Informatie maandag. Vorige week al verklaarde Rangoon dat de Nationale Liga voor de Democratie (NLD) en drie andere groepen “terroristische” daden gepleegd hadden in de hoofdstad. De drie andere groepen zijn de regering-in-ballingschap NCGUB, de vakbond FTUB en de studentenbeweging ABSDF.

De NLD won 392 van de 485 zetels tijdens de algemene verkiezingen van mei 1990. De militaire junta weigerde de uitslag te erkennen en stuurde de regering (NCGUB) in ballingschap. NLD-leidster Suu Kyi zit nog steeds onder huisarrest in Birma.

In hoeverre de beschuldigingen samenhangen met de vijf bomaanslagen van vorige week in de zakenwijk van Rangoon, is niet duidelijk. De junta geeft geen aanduiding van wie daarvoor verantwoordelijk is. Het is niet de eerste keer dat Birma opgeschrikt wordt door een bomaanslag. In mei vorig jaar gingen al eens drie bommen af. In tegenstelling tot de aanslagen van vorige week vielen daarbij wel dodelijke slachtoffers.

De Birmese diaspora reageert gealarmeerd. “Mogelijk wordt de NLD ontbonden”, zegt Zaw Min van de Democratic Party for a New Society, een Birmese ballingengroep. “De junta wil duidelijk geen verzoening. Het regime sluit de deur voor politieke hervormingen”, zegt Zin Linn, de woordvoerder van de regering-in-ballingschap.

De mededeling van de junta kan worden beschouwd als het nekschot voor de zogenaamde politieke hervorming in Birma. Die was al op sterven na dood. In 2000 ontstond nieuwe hoop voor het herstel van de democratie in Birma toen de generaals een VN-bemiddelaar uitnodigden voor gesprekken met de NLD. En de junta stelde een stappenplan voor een terugkeer naar de democratie in het vooruitzicht, met een nieuwe grondwet als einddoel.

Beide pistes zijn dood gelopen. De VN-bemiddelaar Razali Ismail kreeg nooit de toestemming om Birma te betreden. De partij van Aung San Suu Kyi zegde haar medewerking aan de nieuwe grondwet op omdat de junta te sturend optrad.

De laatste maanden wordt de junta steeds driester. In maart zetten de generaals een Zwitserse groep voor conflictresolutie die een belangrijke rol speelde in de politieke verzoening, aan de deur. Birma verhinderde ook de Maleisische Buitenlandminister Syed Hamid Albar om Suu Kyi te ontmoeten.

Volgens Aung Naing Oo, een Birmese analist in ballingschap, zijn de ontwikkelingen verklaren uit het wegvallen van de internationale politieke druk. “De junta realiseert zich dat de geopolitieke condities enorm in haar voordeel spelen. Het regime heeft een gevoel van onaantastbaarheid nu het nieuwe banden smeedt met China, Rusland en India.”

In tegenstelling tot de Verenigde Staten en Europa, weigeren de tien landen van de ASEAN (Brunei, Cambodja, Indonesië, Laos, de Filipijnen, Maleisië, Singapore, Thailand en Vietnam) Birma economisch en politiek te isoleren. De VS hebben bovendien andere katten te geselen op het wereldtoneel. (MM/JS)