Ontbossing in Brazilië neemt spectaculair af

Er is nog altijd meer dan 13.000 vierkante kilometer Braziliaans regenwoud voor de bijl gegaan - ruwweg de oppervlakte van Vlaanderen. “Toch is dit het beste nieuws van het jaar”, zegt Adalberto Veríssimo, een onderzoeker van het Instituut van Mens en Milieu in het Amazonegebied (Imazon). In vergelijking met twee jaar geleden is de ontbossing zelfs meer dan gehalveerd.

De positieve ontwikkeling is voor een deel te danken aan een strenger bosbeleid dat de federale overheid en sommige deelstaten voeren. Brazilië heeft de strijd tegen de illegale houtkap opgevoerd - daarbij worden zowel de politie, het gerecht als de pers ingeschakeld. Er werden meer bosgebieden beschermd en er kwamen ook maatregelen tegen speculatie in woudgebieden - een andere oorzaak van grote rooicampagnes.

Even belangrijk is waarschijnlijk de daling van de internationale sojaprijs. Veel stukken bos werden de voorbije jaren gerooid door arme boeren die de almaar uitbreidende sojabedrijven voor zich uitdreven. Die druk is nu afgenomen. Veríssimo vreest wel dat die oorzaak opnieuw sterker kan gaan spelen als de landbouwprijzen weer aantrekken.

“De ontbossing helemaal stoppen is een utopie”, zegt Veríssimo, “maar we kunnen de cijfers wel verder terugdringen, tot 5.000 à 7.000 vierkante kilometer per jaar.” Daarvoor is volgens hem wel een stimulans nodig - bijvoorbeeld een vergoeding voor de “ecologische diensten” die stukken bos leveren. Eerder deze week pleitte de Wereldbank daar ook al voor. Brazilië zelf heeft al voorgesteld een internationaal fonds op te richten om ontwikkelingslanden die hun ontbossing terugdringen, te belonen.

De nieuwste gegevens over de ontbossing in het Amazonewoud zijn schattingen op basis van satellietbeelden. Het Braziliaanse Instituut voor Ruimtevaartonderzoek maakt die berekeningen sinds 1998. In die tijd heerste er internationale beroering over de enorme stukken regenwoud die werden platgebrand door boeren. Volgens het INPE hebben haar cijfers een foutenmarge van maar 10 procent.

Braziliaanse wetenschappers denken dat het absolute ontbossingsrecord in 1994-1995 werd gevestigd. Toen zou meer dan 29.000 vierkante kilometer bos zijn verdwenen - bijna de oppervlakte van heel België. Daarna namen de cijfers enigszins af, om dit decennium weer te gaan stijgen. Het verlies voor 2003-2004 werd weer op 27.429 vierkante kilometer geschat.

Maar toen boog de trend om, en dat werd de afgelopen twaalf maanden bevestigd. In de periode 2004-2005 werden in de Amazoneregio al 31 procent minder bomen gerooid dan het jaar voordien. “Laten we hopen dat die trend zich doorzet”, zegt Veríssimo. De afgelopen decennia is het Braziliaanse Amazonewoud al met 700.000 vierkante kilometer gekrompen, bijna twee keer de oppervlakte van Duitsland. IPS MDG7 (PD/MC)