Ontwikkeling centraal in Amerikaans buitenlands beleid

Clinton deed de nieuwe aanpak uit de doeken tijdens een toespraak voor het Peterson Institute for International Economics. Ze pleitte onder meer voor betere samenwerking met de ontvangers van de steun, met andere donoren en tussen Amerikaanse agentschappen onderling, waaronder het ministerie van Defensie.
De minister van Buitenlandse Zaken heeft zich voorgenomen om het verwaarloosde Amerikaanse Agentschap voor Internationale Ontwikkeling (USAID) te versterken tot “het belangrijkste ontwikkelingsagentschap ter wereld”, maar ze gaf weinig details over hoe dat zou moeten gebeuren. Wel wil ze meer samenwerken met andere grote donoren, zoals de opkomende economieën China, Brazilië en India, stuk voor stuk “landen die in belangrijke mate bijdragen aan de ontwikkeling in de wereld”, maar ook met de Wereldbank en niet-gouvernementele organisaties zoals de Gates-stichting of Oxfam.
Clinton wil ook meer aandacht voor de positie van de vrouw, een thema dat haar “persoonlijk na aan het hart ligt”, en waar ze al bijna vier decennia aan gewerkt heeft. Opvallend is ook dat ze de nadruk wil leggen op investeringen in nieuwe technologieën, zodat “miljarden mensen meteen naar de 21e eeuw kunnen springen nadat ze de doorbraken van de 20e gemist hebben.”
Tot slot wil de minister minder gebruik te maken van private onderaannemers, een trend die vooral onder de regering-Bush werd doorgedreven. “Die zijn er om ons te steunen, niet om ons te vervangen”, zegt ze. “USAID en het ministerie van Buitenlandse Zaken moeten zelf over het personeel, de kennis en de middelen beschikken die nodig zijn om onze programma’s te ontwerpen, te implementeren en te evalueren.”

Onzekerheid

De toespraak van Clinton komt te midden van onzekerheid over de toekomst van de Amerikaanse ontwikkelingshulp en de rol van USAID daarin. De regering-Obama is bezig met twee grootschalige evaluaties van de ontwikkelingssamenwerking, een door de Veiligheidsraad en een door het ministerie van Buitenlandse Zaken. Verwacht wordt dat de resultaten grote impact zullen hebben op de toekomst van de Amerikaanse ontwikkelingshulp.
USAID, dat tijdens de Koude Oorlog een belangrijk instrument was voor de Amerikaanse buitenlandse politiek, heeft inmiddels veel van zijn invloed en werkingsmiddelen verloren. Met name onder de regering-Bush ging het snel achteruit, omdat honderden miljoenen dollars verschoven werden naar het budget van Defensie. Bovendien gaf de regering-Bush de voorkeur aan private firma’s om ontwikkelingswerk uit te voeren en mocht USAID zich niet langer bezighouden met rampen of conflictgebieden zoals Afghanistan of Jemen. Het agentschap werd in 2006 ook nog eens officieel opgeslorpt door het ministerie van Buitenlandse Zaken. Clinton heeft laten weten dat ze geen voorstander is van meer autonomie voor het agentschap.