Ontwikkelingslanden wrevelig over VN-Klimaattop

De groep van 77, een samenwerkingsverband van 130 ontwikkelingslanden in de VN, heeft al langer vragen bij de top in New York. Ban schreef vorige week een brief naar de G77 om de ongerustheid weg te nemen. “De top wordt geen forum voor onderhandelingen – die moeten en zullen worden voortgezet onder de Kaderconventie over Klimaatverandering (UNFCC).” De UNFCC brengt nog een aantal keer technici uit alle VN-lidstaten samen vooraleer half december in Kopenhagen op het allerhoogste niveau te trachten een nieuw verdrag over de wereldwijde beperking van de uitstoot van broeikasgassen te sluiten.

Gevoel van hoogdringendheid

De top in New York moet volgens Ban bij de aanwezige staats- en regeringsleiders een “gevoel van hoogdringendheid” doen ontstaan en “politieke richting geven” aan de UNFCC-onderhandelingen. Daartoe zal ook een “samenvatting” worden gemaakt van de resultaten van de bijeenkomst. Ban verklaarde donderdag dat hij meer dan honderd wereldleiders verwacht voor zijn top. Ze moeten er volgens hem “leiderschap demonstreren” en hun onderhandelaars de weg wijzen.
Verscheidene landen van de G77 zijn niet tevreden met die toelichting. “Heeft de top van 22 september een verborgen agenda?”, vroeg een VN-ambassadeur van een ontwikkelingsland zich af na een G77-vergadering waaraan ook China deelnam. De huidige voorzitter van de groep, de Soedanese ambassadeur Abdalmahmood Abdalhaleem Mohamed, heeft een mandaat gekregen om volgende week met Ban verschillende vragen uit te klaren. Wie wordt er nu eigenlijk verwacht in New York: staatshoofden, regeringsleiders of hoge politieke vertegenwoordigers? En wat is de bedoeling van de “samenvatting” als de bijeenkomst toch geen deel uitmaakt van het onderhandelingsproces?

Richtlijnen

De G77-leden zitten verveeld met de richtlijnen die Ban heeft opgesteld voor de korte bijeenkomst. De deelnemers worden verwacht de klimaatverandering als een “mondiale aangelegenheid” te behandelen, en niet als een “nationaal probleem” met gevolgen voor hun binnenlands beleid. Volgens de regels van de VN kan de secretaris-generaal lidstaten helemaal niet voorschrijven waarover ze het moeten hebben in vergaderingen van de organisatie. 
China en India, twee landen die zich naar verwacht hard gaan opstellen in Kopenhagen, willen ook helemaal niet dat buiten het officiële onderhandelingsproces politieke invloed wordt uitgeoefend.
Volgens de huidige plannen zou er ook maar een beperkt aantal deelnemers de top van 22 september kunnen toespreken. Er komt ook een “werkdiner” waar maar 25 wereldleiders aan kunnen deelnemen. De G77 legt er altijd de nadruk op dat alle lidstaten op het hoogste niveau moeten kunnen deelnemen aan besprekingen.
De belangrijkste thema’s van de vergadering vallen allicht wel in de smaak bij de G77. Volgens Ban moet de financiële en technologische steun aan ontwikkelingslanden centraal staan. Daarnaast moet het ook gaan over de nieuwe doelstellingen om de uitstoot aan broeikasgassen in te perken. Dat is een heikel thema: de rijke landen verwachten van de opkomende economieën dat die een deel van de uitstootbeperkingen voor hun rekening nemen, terwijl die argumenteren dat de hoofdverantwoordelijkheid voor de klimaatverandering bij de industrielanden ligt en dat het van hen ook te veel gevraagd is hun welvaartsgroei af te remmen.