Onzekerheid over Australische zeebodemclaims in Antarctica

“Het grootste eiland ter wereld is net een flink pak groter geworden”, zei de Australische minister voor natuurlijke rijkdommen en energie, Martin Ferguson, na de bekendmaking van de beslissing van de VN-Commissie voor de Grenzen van het Continentaal Plat. Die commissie overziet de claims die landen kunnen maken om hun onderzeese territorium uit te breiden buiten de 200-mijlszone, als ze kunnen aantonen dat hun continentaal plat verder reikt.

Het onderzeese territorium dat Australië opeist is zo groot als vijf keer Frankrijk of zeven keer Duitsland. Sommige gebieden grenzen aan de continentale landmassa van Australië zelf, terwijl andere rond Australische eilanden in de Zuidelijke Oceaan liggen of rond het stuk Zuidpool waarop Australië aanspraak denkt te kunnen maken.

Bonanza

Australië moet de beslissing van de VN-Commissie nog bekrachtigen door de stukken zeebodem als territorium in te schrijven in de wet. “We zitten hier mogelijk op een goudmijn”, zei Ferguson op een persconferentie, “Niemand weet welke grondstoffen er allemaal in de bodem zitten.”

In het daarop volgende persbericht was de toon wat meer ingehouden: “Dit betekent mogelijk een flinke stap vooruit voor ons grondstoffenpotentieel en biedt de kans de natuur op grote stukken zeebodem te beschermen.”

Geologen vermoeden dat er olie in de grond zit ten zuiden en ten oosten van Australië en verwachten aardgas te vinden in de zee ten westen van Australië. Ferguson kondigde al aan dat er rond Antarctica niet naar olie of gas zal worden geboord.

Het goede nieuws komt op een moment dat de eigen Australische olieproductie is gedaald van 100 procent van de binnenlandse vraag in 2000 tot 60 procent in 2008. Als de trend zich doorzet kan Australië in 2017 nog maar 32 procent oppompen van wat het zelf verstookt.

Struikelblok Zuidpool

Professor Maritiem recht Don Rothwell van de Australian National University verwacht evenwel dat de regering voorzichtigheid aan de dag zal leggen bij de gebieden die ze tot Australisch grondgebied zal uitroepen, vooral rond de Zuidpool. Australië claimt op Antarctica een aanzienlijk stuk grondgebied. Die claim wordt enkel erkent door Frankrijk, Noorwegen, Nieuw-Zeeland en Groot-Brittannië, die zelf ook een stuk Zuidpool opeisen.

Het Zuidpoolverdrag van 1961, dat Australië en 45 andere landen hebben ondertekend, zet de territoriale aanspraken tussen haakjes en maakt nieuwe claims onmogelijk. “Ik betwijfel of de regering het stuk zeebodem zal opeisen op het continentaal plat dat grenst aan het geclaimde stuk grondgebied”, zegt Rothwell, “Sommige landen zouden kunnen aanvoeren dat dat in strijd is met het Zuidpoolverdrag, dat nieuwe claims in het gebied ten zuiden van de zestigste breedtegraad uitsluit.”