Onzichtbaar in de media, dodelijk op het terrein

Jaarlijks maken die drie ziekten 4,5 miljoen slachtoffers, grotendeels in ontwikkelingslanden. De groep van “verwaarloosde tropische ziekten” kreeg slechts 0,6 procent van het hulpbudget, ook al worden jaar na jaar zowat een miljard mensen getroffen door infectieziekten die zich in de marges van de internationale gezondheidspolitiek bevinden en niet op tv komen. Het gaat om een brede waaier ziektes, met exotische namen als leishmaniasis, rivierblindheid, chagas, kala-azar, buruli ulcus, bilharziasis en slaapziekte. Sommige worden veroorzaakt door parasieten, andere door bacteriën of virussen. Maar ze hebben één gemeenschappelijk kenmerk: ze zijn nauw verbonden met extreme armoede en onderontwikkeling. Hun verspreidingsgebieden overlappen, waardoor veel mensen met meer dan één soort infectie geconfronteerd worden. Een tekort aan drinkbaar water, ondervoeding, ondermaatse sanitaire voorzieningen en slechte behuizing zijn belangrijke risicofactoren. Vaak vallen die ook nog eens samen met een gebrekkige toegang tot gezondheidsdiensten.

Om de impact van ziekten te kunnen vergelijken, gebruiken gezondheidswetenschappers de DALY-eenheid: Disability Adjusted Life Year. Eén DALY komt overeen met één gezond levensjaar dat verloren gaat door een ziekte. Het aidsvirus is jaarlijks verantwoordelijk voor 84,5 miljoen DALY’s. Malaria en tuberculose zijn goed voor respectievelijk 46,5 miljoen en 34,7 miljoen DALY’s. Voor de verwaarloosde tropische ziekten variëren de schattingen tussen 20 en 56,6 miljoen DALY’s. Op al die cijfers zit flink wat ruis, maar de conclusie blijft dat de verwaarloosde tropische ziekten samen heel wat ellende veroorzaken.

Van de 1,79 miljard euro die in 2007 werd besteed aan onderzoek naar ziekten uit ontwikkelingslanden, ging tachtig procent naar de Grote Drie. Slechts tien procent was voor de verwaarloosde ziekten bestemd. Ondanks hun DALY-score. Nog een markant cijfer: van de 1556 geneesmiddelen die tussen 1975 en 2004 op de markt zijn gekomen, was slechts 1,3 procent bestemd voor de behandeling van verwaarloosde tropische ziekten.