Ook met de regen hebben West-Afrikaanse boeren steun nodig

Het komende seizoen zullen West-Afrikaanse boeren 57 tot 64 miljoen ton graan oogsten, schat de Permanente Interstatelijke Commissie voor Droogtebeheersing in de Sahel. Dat is 5 tot 17 procent meer dan het afgelopen seizoen.

Plan International is “voorzichtig optimistisch”, zegt Roland Béranger Béréhoudougou, regiohoofd Noodhulp. “Volgens sommige onderzoeken gaat ook tijdens en na de oogst nog 30 procent verloren, door verkeerde technieken voor oogsten, dorsten en opslaan.” Het weer is dus niet de enige factor.

Voedselcrisis

Maar ROPPA, een West-Afrikaans netwerk van kleine landbouwproducenten, wijst er net als Oxfam International op dat er nog steeds sprake is van een voedselcrisis, de derde in tien jaar tijd. Zelfs in goede jaren is een vijfde deel van de bevolking ondervoed, en sterven er 230.000 kinderen in de Sahel aan de gevolgen van honger. Daarbij komt de crisis in Mali, die de rijstproductie daar ernstig bedreigt.

“Om het jaar is er crisis”, zegt Issiaka Ouandaogo, hoofd humanitaire zaken van Oxfam in Burkina Faso. “We moeten producenten dus helpen om veerkrachtiger te worden. We moeten ons richten op toegang tot zaden en andere grondstoffen.”

Door misoogsten zijn veel plattelandsfamilies zwaar in de schulden geraakt, zegt Béréhoudougou, zodat een deel van de oogst nu alleen al opgaat aan afbetalingen. In sommige dorpen in Niger moesten boeren daarom hun gierst al van tevoren verkopen, tegen prijzen die veel lager liggen dan de werkelijke marktprijzen. “We moeten een eind maken aan die helse cirkel van schuld, door bijvoorbeeld financiële hulp, geld-voor-werkprogramma’s, microkredieten en graanbanken”, aldus Béréhoudougou.

In Burkina Faso bestaat wel steun voor boeren, maar die sluit niet aan op wat boeren nodig hebben, zegt Bassiaka Dao, voorzitter van de Burkinabè Boerenconfederatie. “Boeren moeten worden getraind in het beheren van veredeld zaad en gesubsidieerde mest.” Elk jaar wordt de levering van kunstmest en zaad aangekondigd, zegt hij, maar uiteindelijk wordt er niets geleverd, of veel te weinig.

Kleine leningen

In het westen van het land heeft Oxfam met 20.000 dollar (15.000 euro) een fonds opgezet, zodat boeren kleine bedragen kunnen lenen om het zelf te kopen. Veel hebben ze niet nodig, slechts 40 tot 60 dollar (30 tot 45 euro) voor een hectare. Volgens Dao hebben 120 boeren er sinds 2010 gebruik van gemaakt. Doordat er goed wordt afbetaald, groeit het fonds en kunnen dit jaar 184 boeren een lening krijgen.

“Sommige boeren hebben zelfs vee gekocht”, zegt Dao, “en zijn aan de armoede ontsnapt.” Hij zou wel een leensysteem willen zien dat is aangepast op de opbrengsten van kleine boeren. “Geen enkele bank of microkredietinstelling kan bieden wat wij nodig hebben.”