Oorlog in 'Afrika van Kerala'

De recente ongeregeldheden in het noorden van Kerala braken uit toen de
politie een duizendtal inheemse gezinnen uit het natuurreservaat van
Wayanad trachtte te verdrijven. In Wayanad leeft meer dan een derde van de
etnische minderheden in Kerala. De tribals probeerden de oprukkende
ordediensten tegen te houden met landbouwwerktuigen en bogen. Bij een actie
om een politieagent en een boswachter te bevrijden die gegijzeld werden
door de Adivasi Gothra Mahasabha (AGM - Vergadering van Inheemse Volken),
opende de politie woensdag het vuur. De dagen daarna begonnen de
ordediensten massaal inheemsen op te pakken - ook vrouwen en kinderen. Door
de arrestatie van C K Janu, een charismatische vrouw die aan het hoofd
staat van de AGM, dreigt het conflict verder te escaleren. Janu vertoonde
zondag verwondingen die erop wijzen dat ze werd afgeranseld door de politie.

Volgens het Forum voor Democratie en Vriendschap tussen de Gemeenschappen
(FDCA), een groep van activisten en juristen, zijn de meeste arrestanten
onschuldige tribals die in kleine dorpen van de straat zijn geplukt.
AGM-leidster Janu werd aan de politie uitgeleverd door de inwoners van
Nambikkad - kolonisten die in een gebied wonen waar vroeger alleen
inheemsen leefden. Dat lijkt een patroon te worden - niet-tribals slagen
erin de politie voor hun kar te spannen om inheemse groepen die te mondig
worden het zwijgen op te leggen.

De tribals in Wayanad zijn extra ontevreden omdat de regering in 2001
aangekondigd had in de streek tribalgebieden af te bakenen en ook beloofd
had 53.000 landloze inheemsen elk tot 2 hectaren land te bezorgen. De
ontvangers zouden ook vijf jaar lang begeleid worden om een nieuw bestaan
uit te bouwen. Dat bleken allemaal loze beloften. Nu de overheid
integendeel pogingen steunt om de tribals uit nog meer bosgebieden te
verjagen, is de maat voor hen vol. We moeten vechten of sterven, klinkt
het overal. Veel inheemsen zijn vanuit hun dorpen de bossen ingetrokken om
daar de weerstand te organiseren.

Kerala is op veel vlakken lang een voorbeelddeelstaat geweest. De kustregio
in het zuidwesten van India was altijd een mengelmoes van religies en
culturen, zodat onverdraagzaamheid er nooit diep wortel kon schieten.
Opeenvolgende Marxistische regeringen voerden landhervormingen door en
investeerden veel in onderwijs en gezondheidszorg. Zo zorgden ze voor een
relatief egalitaire samenleving waar bijvoorbeeld analfabetisme en de
verwaarlozing van meisjes veel minder een probleem vormen dan in de rest
van het land. Maar voor de naar schatting 320.000 ‘tribals’ of etnische
minderheden die in de meest afgelegen gebieden van de deelstaat leven, was
gelijkberechtiging nooit weggelegd.

De adivasi’s - inheemse volken die grote delen van het Indische
subcontinent bewoonden voor de komst van de Arische veroveraars - leven al
honderden jaren vooral in afgelegen en bossen en bergachtige gebieden. De
rechten die ze op hun leefgebieden kunnen doen gelden, werden al door de
Britse kolonisatoren erkend. Maar in de praktijk bleek die erkenning nooit
veel voor te stellen. Veel van hun bossen vielen de afgelopen eeuw ten
prooi aan houthakkers of moesten wijken voor plantages. Volgens een recente
studie van de Wereldbank zijn de etnische minderheden in Kerala op die
manier meer dan 80.000 hectaren kwijtgespeeld. Opeenvolgende regeringen
hebben programma’s opgezet om dat onrecht ongedaan te maken, maar tot
hiertoe zijn amper 400 hectaren teruggeven.

De regio’s waar veel tribals leven in Kerala worden veelzeggend ook het
Afrika van Kerala en de heuvels van de schaamte genoemd. In veel
tribaldorpen wordt honger geleden. Amper de helft van de inheemsen kan
lezen en schrijven, terwijl het alfabetiseringspeil in de hele deelstaat
dicht tegen de 100 procent aanzit. Bij de Kurumba’s van Attappady sterven
280 van elke 1000 levend geboren kinderen voor ze vijf zijn; het cijfer dat
Kerala voor de gehele bevolking aangeeft is 13 per 1000. Zowat 90 procent
van de inheemsen in Kerala bezit geen grond. De overheid deelde
eigendomstitels uit op de gronden in de bossen die door tribals bewoond
worden, maar de meeste daarvan kwamen in handen van grote boeren en
ondernemers die plantages aanlegden. Sinds 1975 bestaat er een wet die de
landrechten van inheemsen in Kerala erkent en beschermt, maar
grootgrondbezitters en plantage-eigenaars zorgden ervoor dat de tekst
verwaterd werd en de uitvoering 11 jaar vertraging opliep.