Op 8 maart is de krant een mevrouw

De situatie is vreselijk stabiel - nog altijd laten nieuwsmedia ruwweg voor elke vier mannen maar één vrouw aan het woord, zegt Bernardette Van Dijck van het opleidingscentrum van de Nederlandse Wereldomroep. Van Dijck werkt mee aan het Global Media Monitoring Project, dat de aanwezigheid van vrouwen in de media onderzocht in 76 landen waaronder België en Nederland. Het project roept nieuwsredacties overal ter wereld op de eindverantwoordelijkheid op 8 maart aan vrouwelijke eindredacteuren en journalisten te geven.

In welke mate worden vrouwen geciteerd of krijgen ze het woord in de krant, het televisie- en het radiojournaal? Om daarop een antwoord te vinden, analyseerde het Global Media Monitoring Project bijna 13.000 nieuwsitems in 76 verschillende landen op één enkele dag: woensdag 16 februari 2005. Het resultaat was verbijsterend: vrouwen speelden gemiddeld slechts in 21 procent van de nieuwsverhalen van die dag een hoofdrol.

Nederland en België

De Nederlandse media voerden op 16 februari vorig jaar 24 procent vrouwen op. Het Nederlandse onderzoek bekeek zes kranten: de Volkskrant, Trouw, het Algemeen Dagblad, de Telegraaf, NRC en het Parool. Daarnaast boog het zich over de televisiejournaals van RTL4 en de NOS, het jeugdjournaal en twee radiojournaals.

Het Belgische resultaat is met 31 procent vrouwen in het nieuws nog wat beter. Een verrassing voor Sonja Spee, verbonden aan het steunpunt gelijkekansenbeleid van de Universiteit Antwerpen en docent televisie en digitale media aan de Universiteit Nijmegen. Wij bekeken zelf de mate waarin het journaal van VTM en VRT vrouwelijke politici aan het woord lieten in 2003 - toen de verkiezingslijsten verplicht voor een derde uit vrouwen bestonden, zegt Spee. Toch was maar 16,5 procent van de geïnterviewde politici een vrouw.

Dat kan deels komen omdat de Belgische politiek in verhouding meer mannelijke dan vrouwelijke zwaargewichten telt, knikt Spee. Maar we vonden bijvoorbeeld ook dat mannelijke partijvoorzitters gemiddeld meer spreektijd kregen dan vrouwelijke.

Niet beter dan Azerbeidzjan

De ruwe algemene resultaten tonen erg weinig verandering ten opzichte van onze eerdere (kleinschaligere, red.) onderzoeken in 1995 en 2000, bevestigt Anna Turley. Zij is de coördinator van de het vrouwenprogramma van de World Association for Christian Communication, de initiatiefnemer van de internationale studie, met steun van de Unesco en het Vrouwenfonds van de Verenigde Naties. Vrouwen zijn nog steeds ondervertegenwoordigd. Ze komen minder aan het woord en zijn minder vaak de journalist.

De enige uitzondering die we vonden was bij televisiepresentatoren, zegt Turley. Maar televisiepresentatrices houden die job vaak maar tot rond hun vijfendertigste. We zien een link tussen ouderdom en carrière als televisiepresentator.

Het algemene beeld is somber, hoewel we wel bepaalde variaties zien tussen regio’s en landen, vervolgt ze. Maar er is vooral een opvallend consistentie in het patroon. In Groot-Brittannië is het beeld niet erg verschillend van dat in Azerbeidzjan of Zimbabwe.

Vrouwelijke journalisten

Voor Vlaanderen toonde de Gentse onderzoekster Mieke De Clercq op basis van een grootschalige bevraging in 2003 aan dat vrouwelijke journalisten gemiddeld 13 procent minder verdienen dan hun mannelijke collega’s en minder kans maken op promotie. Wat betreft vertegenwoordiging is er wel vooruitgang: in 1966 werkte er bij de kranten amper vier procent vrouwen, nu zijn ze met 21 procent. Meer mannen en vrouwen volgen mediaopleidingen en ze stromen toe op redacties, maar voor ze 40 zijn haakt een groot deel af door de vele drempels.

Er komen wel meer vrouwelijke journalisten, maar dat verandert niks aan de mate waarin de journaals vrouwen aan het woord laten, zegt Van Dijck. Experts gaan er over het algemeen van uit dat de cultuur in een bedrijf pas begint te veranderen als er 30 procent vrouwen zijn - een cijfer dat Vlaanderen alleen haalt bij de VRT en de weekbladen, en dat laatste puur dankzij het overwicht van vrouwen op de redacties van vrouwenbladen.

Actie in de redactie

In verschillende landen proberen databases met vrouwelijke experts daar wat aan te veranderen. Zo heeft de BBC een diversiteitsdatabase, en kennen ook Nederland en Vlaanderen een vademecum. Alleen dateert de laatste Vlaamse editie van Zeg niet te gauw, er is geen vrouw al van 1997. De Vlaams minister van Gelijke Kansen Kathleen Van Brempt en haar Belgische collega Christian Dupont zouden wel plannen hebben voor een vernieuwde online versie die met behalve vrouwen ook deskundigen uit etnische minderheden.

Het Global Media Monitoring Project wil het dit jaar niet alleen bij cijfertjes houden. Het heeft nieuwsredacties overal ter wereld opgeroepen op de internationale vrouwendag op 8 maart de eindverantwoordelijkheid aan vrouwelijke eindredacteuren en journalisten te geven, als een eerste stap naar de promotie van gendergelijkheid in de media. (ADR/PD)

www.whomakesthenews.org

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.