Opmars van gele koorts in West-Afrika

Gemiddeld worden er in Afrika elk jaar 2 tot 5 uitbraken van gele koorts gesignaleerd. In 2008 bedroeg het aantal uitbraken volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) echter 13. Het einde is bovendien nog lang niet in zicht. Sinds eind december 2008 zijn er alweer vier nieuwe regio’s getroffen. Het gaat om Kameroen, Centraal-Afrikaanse Republiek, Sierra Leone en Guinee. Volgens de WHO is dat ongezien.
In Guinee werden de eerste twee gevallen van gele koorts bevestigd op 31 december van vorig jaar. De symptomen dateerden echter al van november. Al snel volgden nog 21 anderen, waarvan er intussen drie aan de gevolgen van de ziekte overleden zijn.

Vooral in West-Afrika een probleem

Gele koorts is een infectieziekte die voortkomt van het gelijknamige virus. De verspreiding daarvan gebeurt voornamelijk door muggen. Het virus komt enkel nog voor in Midden- en Zuid-Amerika en in Afrika ten zuiden van de Sahara. Vooral West-Afrika is al jaren de meest getroffen regio, met 72 procent van de wereldwijde gevallen sinds 2000.
Wie geïnfecteerd raakt krijgt te maken met symptomen als koorts, hoofd- en spierpijn en misselijkheid. Na enkele dagen volgt dan bij een deel van de zieken een tweede, veel ernstigere fase. Die gaat vaak gepaard met bloedingen en geelzucht, met in de helft van de gevallen de dood tot gevolg. Volgens de WHO gaat het dan om ongeveer 15 procent van de geïnfecteerden.

Massale vaccinatiecampagne

Er is bovendien geen geneesmiddel voor gele koorts. De behandeling is louter symptomatisch. Wel is er een vaccin beschikbaar. Daar focussen organisaties als de WHO, UNICEF, Artsen Zonder Grenzen en het Rode Kruis dan ook op. Zij hopen tegen 2010 zowat de hele bevolking van de risicovolle landen in West-Afrika te vaccineren. Op dit moment zou dat al gebeurd zijn in Burkina Faso, Mali, Senegal en Togo.
De huidige opeenvolging van uitbraken heeft ertoe geleid dat deze inspanningen nog opgedreven worden. Guinee en Kameroen zijn ook helemaal bovenaan de lijst komen te staan. In eerste instantie zal men zich richten op drukke stedelijke gebieden en kwetsbare bevolkingsgroepen zoals kinderen jonger dan 9 jaar.

Oorzaken

Intussen zoekt de WHO naar de oorzaak voor de vrij plotse stijging van het aantal uitbraken. Een woordvoerder haalde al 2 mogelijke factoren aan. Ten eerste is er de opwarming van de aarde, die er mogelijk voor zorgt dat in bepaalde delen van West-Afrika de muggen die het virus meedragen zich over een groter gebied kunnen verspreiden.
Maar vooral de alsmaar toenemende verstedelijking wordt met de vinger gewezen. Elk jaar stijgt de stedelijke bevolking van Afrika met meer dan 4 procent. In die steden leven veel mensen in erbarmelijke omstandigheden. Er is nauwelijks toegang tot drinkbaar water en de sanitaire voorzieningen laten te wensen over. Dit komt de muggen dan weer goed uit. Onderzoek heeft uitgewezen dat zij voor hun eitjes water verkiezen waarin meer afgebroken organisch materiaal terug te vinden is. Dit in tegenstelling tot ‘zuiver’, gefilterd water. 

Nog geen specifiek reisadvies

Voor reizigers die in de nabije toekomst een bezoek willen brengen aan West-Afrika verandert er voorlopig niets. Vaccinatie wordt immers sowieso aangeraden, ook wanneer er geen recente uitbraken gemeld zijn. De meeste landen in de regio verplichten bezoekers zelfs om bij aankomst gevaccineerd te zijn.