Overbevolking op Oegandese berg leidt tot honderden doden

De laatste aardverschuiving dateert van 25 juni. Na hevige regenval werden drie dorpen weggevaagd. Er vielen naar schatting zo’n honderd doden. Zo’n 250 mensen zijn nog vermist.   

In de afgelopen drie jaar werden honderden mensen levend begraven door aardverschuivingen op de hellingen van Mount Elgon. In maart 2010 kwamen 365 mensen om bij een aardverschuiving in het district Bududa. In de jaren daarvoor vielen er echter minder slachtoffers. In 1997 kwamen 48 mensen om bij een aardverschuiving.

Het hogere aantal slachtoffers weerhoudt mensen er niet van zich te vestigen in de regio. Mount Elgon heeft volgens het Oegandese Bureau voor Statistiek de grootste bevolkingsdichtheid van het land en de bevolking groeit jaarlijks met 3,4 procent.

Veel bewoners willen niet naar lager gelegen gebieden omdat de bodem daar minder vruchtbaar zou zijn en omdat ze historische en culturele banden voelen met de berg.

Dwang

De Oegandese regering wil echter een wet aannemen op grond waarvan alle bewoners van gevaarlijke hellingen moeten vertrekken en elders gehuisvest worden.

“Dit gebied is een van de meest gevaarlijke gebieden als het gaat om aardverschuivingen. Ze komen steeds vaker voor en worden steeds ernstiger. Er is een speciale kabinetscommissie gevormd die tot taak heeft mensen bewust te maken van de gevaren, zodat ze vrijwillig vertrekken”, zegt Steven Malinga, de Oegandese minister voor Rampenparaatheid.

Als mensen niet bereid zijn vrijwillig te vertrekken, zal de overheid hen daartoe dwingen voor hun eigen veiligheid, zegt hij. De huidige wet staat volgens hem niet toe om mensen te dwingen te verhuizen, ook niet als ze in gevaar zijn.

De recente aardverschuiving heeft een holte met een oppervlakte van tien voetbalvelden achtergelaten in de berg. Onderaan de berg ligt een wal met zand, vermengd met eucalyptusbomen, wortels van bananenstruiken en verkreukelde stalen platen van huizen. Onder het zand liggen menselijke lichamen en karkassen van dieren.

Kwetsbare bodem

Na de landverschuiving van maart 2010 werden zeshonderd mensen geherhuisvest op staatsgrond in het district Kiryandongo in het midwesten. Veel van hen keerden na verloop van tijd echter terug, zegt Malinga. “Dat zou niet moeten. Mensen moeten zich realiseren welke risico’s ze nemen.”

Bewoners die niet in staat zijn elders land te kopen, krijgen hulp van de overheid, voegt hij eraan toe.

Volgens Adonia Bintora, natuurbeheerder in de regio Mount Elgon, komen aardverschuivingen al sinds 1900 voor in Bududa. Maar in de afgelopen jaren zijn ze dodelijker geworden vanwege de bevolkingsgroei. “Er wonen nu meer mensen en daardoor neemt de druk op het land en de natuurlijke vegetatie toe. Als vegetatie verwijderd wordt, wordt de bodem kwetsbaarder voor landverschuivingen.”