Overheid Guatemala mag gestolen goederen terugpikken

De wet op Teruggave Goederen, enigszins vergelijkbaar met de Nederlandse “Pluk Ze-wetgeving”, bepaalt dat goederen die zijn verkregen door een ernstige misdaad in beslag genomen mogen worden door de overheid. Dat gebeurt nog bovenop de straf of de boete die wordt uitgedeeld.

“Iedereen die niet kan aantonen hoe hij aan luxe goederen komt, mag nu worden onderzocht”, zegt Mario Polanco van de mensenrechtenorganisatie Grupo de Apoyo Mutuo. “Dit is een belangrijke stap in de strijd tegen de georganiseerde misdaad.”

In beslag genomen goederen zullen worden overgedragen aan de rechterlijke macht, aan het ministerie van Binnenlandse Zaken of aan het Openbaar Ministerie. Ze mogen bovendien gebruikt worden om misdaad te bestrijden. Tot nog toe was die mogelijkheid zeer beperkt.

Een van de misdaden die de wet op het oog heeft, is de drugshandel, die in Guatemala welig tiert, aangewakkerd door de oorlog tegen drugs in Colombia, Mexico en de Verenigde Staten. Het is niet ongebruikelijk om in dit land, waar meer dan de helft van de mensen in armoede leeft, ineens op luxe huizen en dure auto’s te stuiten, midden op het platteland, beschermd door veiligheidspersoneel.

Op 19 december kondigde de president nog de staat van beleg af in het noordelijke departement Alta Verapaz, waar leden van het Mexicaanse Los Zetas drugskartel zich hadden verschanst voor honderden soldaten en agenten.

Inpikken

Ook corrupte overheidsfunctionarissen kunnen echter met deze wet worden aangepakt. Regelmatig worden ze er bijvoorbeeld van beschuldigd grond van inheemse volken in te pikken, zegt Arturo Chub van de organisatie Veiligheid in Democratie (SEDEM). “Goederen die van inheemse volken zijn afgenomen kunnen nu aan hun wetmatige eigenaars worden teruggegeven.”

Mariano Rayo, de parlementariër van de Unionistenpartij die de wet heeft ingediend, pleit er al voor sinds 2007. “De uitdaging is nu om de rechters en de aanklagers op te leiden en te trainen om haar goed te gebruiken”, zegt hij.