Overheid organiseert opleidingskampen voor jongeren

Hulpcommandant Ndlovu leidt één van de kampen waarin de jeugd van Zimbabwe een opleiding krijgt die volgens zijn zeggen onpartijdig is. Hij is zich niet bewust van de ironie van zijn T-shirt, waarop het hoofd van Robert Mugabe prijkt. Op papier heet het 90-dagen durende opleidingsprogramma gericht te zijn op ´verantwoordelijk burgerschap` onder de jongeren, en de 14- tot 30-jarige rekruten voor te bereiden op werk in hun land.

Zuid-Afrikaanse kerkgroepen die zich verenigd hebben in de koepel Solidarity Peace Trust klagen de jongerenopleiding aan in een zeventig pagina’s tellend rapport. Sinds het van start ging in 2001, zo suggereert het rapport, vormt de jongerenopleiding een middel voor de regerende ZANU-PF regering om kansarme jongeren te hersenspoelen en te rekruteren voor milities die de oppositie terroriseren.

De jongeren worden opgeleid in vijf stedelijke centra, waaronder enkele buiten dienst gestelde legerkazernes, en op verschillende geïmproviseerde kampen op het platteland. Solidarity Peace Trust schat dat aan het begin van 2003 9.000 jonge mannen een opleiding hadden gekregen in de stedelijke centra en 20.000 anderen op het platteland. Het aantal rekruten zou sinds vorig jaar teruglopen wegens de slechte reputatie die de kampen genieten. Er heerst voedseltekort en er deden zich verschillende incidenten van seksueel misbruik voor.

Het leger en de politie nemen enkel jonge mensen in dienst die de opleiding gevolgd hebben. Die speciale toelatingsvoorwaarde staat in geen enkele wet, zegt de Zuid-Afrikaanse koepelorganisatie. Ze is zelfs nooit ter sprake is geweest in het parlement. De groep stelt ook vast dat afgestudeerde scholieren die de opleiding niet volgen, nauwelijks of geen toegang krijgen tot hogere opleidingen en officiële functies, inclusief in verpleegkunde en in het onderwijs. In werkelijkheid gaat het om een paramilitaire opleiding met als doel jongeren een openlijk antidemocratische en racistische houding bij te brengen, zegt de Zuid-Afrikaanse kerkgroep.

De rekruten schrokken er in de aanloop van de presidentsverkiezingen in maart 2002 niet voor terug om de bevolking ontzag voor ZANU-PF in te peperen door middel van marteling, verkrachting, moord en brandstichting. Vóór de stembusgang werden ze ingezet op 146 locaties verspreid in het land, telkens in de buurt van de kiesbureaus. Door hun bedenkelijke werkwijze kregen de rekruten van de nationale dienst de bijnamen ´Zanu-militia´, ´Taliban´ en ´Groene Bombardeerders´.

Bongani, in feite een schuilnaam, maakte deel uit van het opleidingskamp Border Gezi en beëindigde afgelopen juli zijn opleiding. De 19-jarige jongeman vervoegde het leger na zijn opleiding. De meeste jongeren gaan er enkel naartoe om meer kansen te krijgen nadien. Je hebt weinig keuze als je werk wilt. Jongeren gaan er niet uit vrije keuze naartoe. Bongani beschrijft de opleiding als ´half militair´, met veel nadruk op discipline en dril. Hij leerde niet met wapens omgaan - fysieke oefeningen en nationale geschiedenis vormden de inhoud van de opleiding.

De geschiedenis was vrij selectief, vervolgt Bongani. Episodes die niet flatterend waren voor het land, zoals de door de regering bloedig onderdrukte opstand na de onafhankelijkheidsstrijd, kregen we niet te horen. De democratische oppositie kwam evenmin ter sprake. Wel werd er gezegd dat Groot-Brittannië ons land sancties op wil leggen en dat we ons daartegen moeten weren. Het was duidelijk dat de lesgevers ons aan de zijde van de regering wilden zien.

David Munyoro, die op het ministerie van Arbeid bevoegd is voor het programma, verwerpt elke kritiek. Enkel blanken klagen over het programma, beweert hij. Ik denk niet dat een zwarte problemen zou hebben met het aanleren van de geschiedenis van zijn land. Munyoro ontkent dat overheid de opleiding verkoopt als een voorwaarde voor een job in het staatsapparaat.

Wilson Johwa