Overvraagde belastingbetalers gered door de stembus

De Indiase begroting voorziet ook in stappen om de handel vrijer te maken,
de privatisering te versnellen en subsidies af te schaffen, maar die
maatregelen worden als vrij zwak beschouwd. Volgens tegenstanders had
minister Sinha net als in de vorige begrotingen gekozen voor de
gemakkelijkste weg om de inkomsten van de staat gevoelig te verhogen,
namelijk door meer te vragen van de Indiërs die al belastingen betalen. Een
alternatief voor die aanpak is het draagvlak van het belastingsysteem uit
te breiden met mensen die geen loon ontvangen, maar wel belastingen kunnen
betalen. Maar volgens zijn tegenstanders meende Sinha dat die maatregel nog
onpopulairder zou uitvallen en de BJP nog meer stemmen zou kosten.

Sinha verdedigde zijn keuze met het argument dat het aantal
belastingbetalers in India de afgelopen vier jaar toch al is gestegen van
10 tot 25 miljoen - en dat er vooral niet-loontrekkenden zijn bijgekomen.
De regering heeft zich tot doel gesteld het aantal belastingbetalers de
komende twee jaar op te trekken tot vijftig miljoen. Maar dat is nog heel
wat minder dan de naar schatting 250 miljoen mensen uit de Indiase
middenklasse die het zich kunnen veroorloven een zekere belasting te betalen.

Bij loontrekkende werknemers wordt de belasting ingehouden aan de bron.
Maar de regering heeft niet de administratieve mogelijkheden om alle kleine
zakenlui en rijke boeren achterna te lopen. De opeenvolgende Indiase
regeringen hebben nooit de politieke wil gehad om zelfs maar mogelijke
belastingbetalers te identificeren. Toen de BJP in 1998 aan de macht kwam
en Sinha zijn eerste begroting voorstelde, kondigde hij het verplichte
gebruik aan van een persoonlijk nummer bij elke bankrekening, de verkoop
van aandelen en de aankoop van bijvoorbeeld luchtvaarttickets. Maar de
regel is nooit in de praktijk gebracht. De maatregelen die Sinha deze week
heeft aangekondigd omvatten een andere regel uit 1998 die voorziet dat alle
eigenaars van een telefoonlijn ook een belastingaangifte moeten indienen.

Volgens professor Indu Jain van de Delhi School of Economics aan de
universiteit van Delhi werken de huidige belastingtarieven verlammend voor
de personen die onder het belastingsysteem vallen, omdat de hoogste
belastingvoet van dertig procent al wordt toegepast op iedereen die meer
verdient dan het equivalent van 38835 euro per jaar. In het Verenigd
Koninkrijk geldt het maximumtarief van veertig procent alleen maar voor
inkomens hoger dan 55000 euro en in de Verenigde Staten geldt een
maximumtarief van 39,6 procent op inkomens boven de 55000 euro. Dichter bij
India, in Malesië geldt de hoogste belastingvoet van 29 procent voor
inkomens boven 50000 euro. In buurland Pakistan betalen inkomens boven
22000 euro 35 procent belastingen.

Een dergelijke belastingstructuur zet natuurlijk allerminst aan om
belastingen te betalen, zegt S. Sampath, consultant in Delhi. Volgens hem
worden de meeste inkomstenbelastingen in India betaald door gewone
loontrekkenden met een belastbaar inkomen van meer dan 38835 euro - en dat
is helemaal niet rechtvaardig. Tijdens de debatten over de begroting kwamen
er ook vragen om de grenzen voor belastingvrijstelling te verhogen. Het is
niet eerlijk tien procent te nemen van mensen met een inkomen van maar 1332
euro per jaar, gewoon omdat dat gemakkelijk af te trekken is van hun
salaris, zegt Anandrao Adsul van de Shiv Sena-partij.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat er publiek protest ontstond toen
Sinha voorstelde de korting van twintig procent op langetermijnsparen voor
belastingbetalers met een half procent te verlagen. Als onmiddellijk gevolg
daarvan wist de BJP minder dan een vierde van de zitjes te veroveren bij de
gemeenteraadsverkiezingen in Delhi. Als rechtse partij beschouwt de BJP de
relatief welvarende, stedelijke middenklasse, vooral in de nationale
hoofdstad Delhi, als haar eigen kiespubliek.