Pakistaans-Amerikaans conflict overschaduwt Bonn-conferentie

‘De agenda van de conferentie in Bonn op 5 november bewijst dat de hele internationale gemeenschap beseft dat Afghanistan nooit meer geïsoleerd kan bestaan’, zei de Afghaanse ambassadeur Homayoun Tandar op een conferentie die het Egmont Instituut op 29 november organiseerde.

‘Ik hoop dat de Bonn-conferentie meer wordt dan een feestje om de tiende verjaardag van de oorspronkelijke conferentie te vieren’, zei de Algerijnse topdiplomaat Lakhdar Brahimi in een interview dat MO* met hem had op 10 november. Brahimi, die in 2001 de transitie naar een nieuw burgerbestuur vanuit de VN begeleidde, was er niet gerust in. De voorbereiding door de Duitse regering hadden beter gekund, meende hij.

Wat Brahimi niet kon voorzien, was de afzegging door Pakistan, veruit het belangrijkste buurland van Afghanistan als het over de kansen op vrede en verzoening gaat.

Een dodelijk incident te veel

De Pakistaanse regering besloot de voorbije week tot een boycot van de conferentie in Bonn nadat een Navo-aanval op een Pakistaanse grenspost vorig weekend minstens 24 doden gemaakt had. Die aanval werd gelanceerd van op Afghaans grondgebied, en dat zorgde in Islamabad voor uitgesproken negatieve reacties.

De Pakistaanse majoor-generaal Ishfaq Nadeem stelde zelfs dat de Navo doorging met het bombarderen van de legerpost nadat het Pakistaanse verwittigd had dat ze een “friendly” doelwit bestookten. Ook dat deed de gemoederen in Pakistan hoog oplaaien.

Op de achtergrond speelt ongetwijfeld ook de recente piek in populariteit van oppositiepoliticus Imran Khan, die van het verzet tegen de Amerikaanse inbreuken op de Pakistaanse soevereiniteit net zijn voornaamste programmapunt gemaakt heeft.

Een bijzonder moeilijk jaar

Het Navo-bombardement leek in het begin van de week de finale druppel in een emmer die gedurende 2011 al meer dan volgelopen was met vernederingen en conflicten. De voortdurende irritatie over drone-aanvallen [onbemande vliegtuigjes die radargestuurd hun dodelijke ladingen afleveren op Pakistaans grondgebied], de crisis over Raymond Davis [een CIA-agent die twee Pakistanen doodschoot op straat in Lahore, maar toch vrijgelaten werd na betaling van bloedgeld aan de familie] en de uitschakeling van Obama bin Laden [door een eenzijdige Amerikaanse actie waarbij het Pakistaanse leger op meerdere manieren te kijk werd gezet] waren de meest zichtbare conflicten tussen Pakistan en de Verenigde Staten.

De dreiging van een definitieve breuk tussen de twee tot elkaar veroordeelde bondgenoten lijkt intussen toch alweer afgewend. Wellicht zal de Pakistaanse ambassadeur in Duitsland vooralsnog de de Bonn-conferentie bijwonen en ook de aanvoerroutes voor de bevoorrading van de Navo-troepen in Afghanistan zullen door Pakistan snel weer opengesteld worden.

België is weer afwezig

De deelnemers aan de conferentie van maandag in Bonn zullen Afghanistan uitdrukkelijk verzkeren van blijvende internationale steun voor verzoening, stabiliteit en ontwikkeling -ook na 2014. Het is niet de verwachting dat die politieke steun vertaald zal worden in specifieke nieuwe hulpbudgetten.

Onder de verwachte aanwezigen in Bonn bevinden zich onder andere de Amerikaanse buitenlandminister Hillary Clinton, XXX Belgisch minister van Buitenlandse Zaken Steven Vanackere was van plan enkel het officiële openingsdiner van zondagavond bij te wonen. Dat was beslist voordat er een doorbraak kwam in de regeringsonderhandelingen en voordat geweten was dat de nieuwe regering wellicht zondag gevormd wordt en maandag de eed zal afleggen.

De afwezigheid van een hoge Belgische delegatie op deze Afghanistanconferentie versterkt de indruk dat België zijn buitenlands beleid eerder op basis van militaire beslissingen dan van diplomatieke inspanningen. België was bijvoorbeeld ook afwezig op de regionalme topbijeenkomst over Afghanistan in Istanbul op 2 november. Wat tot nu bekendgemaakt werd over het luik buitenlands beleid in het nieuwe regeerakkoord had ook alleen betrekking op besparingen in defensie en de gefaseerde terugtrekking uit Afghanistan.