Pakistaanse TV-shows gaan letterlijk de straat op

Toen president Musharraf een paar weken geleden de stekker eruit trok bij de commerciële tv-stations, kon Mir zijn goedbekeken ‘Capital Talk’ op Geo TV niet meer uitzenden. Daarom bedacht hij een roadshow, compleet met studio en gasten, maar zonder reclameblokken.
Mir experimenteerde in de jaren tachtig met straattheater, tijdens het regime van dictator Zia-ul-Haq. De ervaring is erg stimulerend, vindt hij, zelfs als het publiek onrustig is en af en zich toe overgeeft aan uitbarstingen tegen Musharraf.
Terwijl de andere 30 tv-zenders weer mogen uitzenden, zij het met enige censuur, wist Musharraf de regering van Dubai te overhalen om het daar gestationeerde Geo TV uit de lucht te houden.
“Naast de roadshows zijn er zijn ook hongerstakingen door journalisten en een 24-uurswake bij het kantoor van Geo in Lahore”, legt I.A. Rehman uit, directeur van de onafhankelijke Mensenrechtencommissie van Pakistan (HRCP). “De mensen worden er zo steeds aan herinnerd dat de media aan banden zijn gelegd.”
Na vijf straatshows heeft Hamid Mir een enorme schare fans. Vorige week trok hij enkele tientallen mensen, net buiten het kantoor van Geo in Islamabad, nu is zijn publiek aangegroeid tot duizenden. Informatie over de tijd en de plaats wordt doorgegeven via sms.
“Nu heeft de handelsorganisatie van Islamabad me uitgenodigd om de show voor 15.000 mensen op te voeren”, zegt Mir, die het niet namens Geo TV, maar namens de Unie van Journalisten zegt te doen. Ook al hangt het logo van Geo prominent op het podium.
Toch zijn de straatshows geen substituut voor de tv-shows, zegt Rehman. “Die zijn veel directer en meer uitgesproken.” Dat vindt ook Syed Talat Hussain, die op Aaj TV een show had maar nu gedwongen is de straat op te gaan met zijn ‘Live met Talat’-show. “Het heeft wel veel waarde omdat het de mensen in beroering brengt en bijdraagt tot de rebellie.” En op Youtube kan iedereen meekijken.
Bij de tv-zenders is de angel er intussen wel uitgehaald. “Er zijn weinig goede programma’s, en de programma’s die ze laten zien missen iets”, zegt Nafis Bano, een huisvrouw van 70 die het politieke debat vanuit haar slaapkamer volgt. “Ik kijk nu vooral naar drama.”
Volgens een manager van een advertentiebureau, Faisal Siddiqui, kun je amper nog zien of programma’s door een commerciële of door een staatszender worden uitgezonden. “Dat is wel pijnlijk als je beseft waar die ‘mildheid’ door komt.”
Ondanks het muilkorven van de tv, en nog meer de elektronische media, is de geschreven pers nog relatief vrij. “Ik voel minder censuur dan waar ik me op had voorbereid”, zegt Zubeida Mustafa, senior journalist bij de Engelstalige krant ‘Dawn’. “Vergeleken bij de vreselijke tijd van Zia-ul-Haq leven we nu in de hemel. De elektronische media hebben het wel heel hard te verduren.”
Volgens Rehman is in de kranten vooral de zelfcensuur te merken. Dat komt door de angst voor de noodtoestand, zegt hij. Het leger heeft de macht om burgers te straffen die worden verdacht van terroristische of subversieve activiteiten.