Pakistan wil af van Afghaanse vluchtelingen

De Pakistaanse overheid houdt voorlopig het been stijf. “Als hun vluchtelingenstatus afloopt op 31 december, moeten ze het land verlaten”, zegt Habibullah Khan van het minister van Grensgebieden. “Dit is geen plots nieuws dat een grote furore moet veroorzaken. Het is een beleid dat uitgezet en goedgekeurd is door het kabinet.”

Als Pakistan doorzet, moet het drie miljoen Afgehangen de grens overzetten. Zo’n 1,7 miljoen onder hen zijn geregistreerd en de helft daarvan woont in kampen. Een groot deel leeft al meer dan dertig jaar in Pakistan.

Afghanistan zelf kampt met eigen problemen en is slecht voorbereid op zo’n massale instroom. De Navo-troepen voorzien hun terugtrekking in 2014, en Afghanistan worstelt met een sputterende economie, een smeulende opstand en de groeiende macht van krijgsheren.

Bedreiging

Volgens Khan vormen de vluchtelingen een bedreiging voor de rechtsstaat en de sociale stabiliteit in Pakistan. Nonsens, zegt Haji Abdullah Bukhari, woordvoerder voor de Afghaanse vluchtelingen in een van de grootste nederzettingen, Kamp Jadeed, vlakbij de havenstad Karachi. “Onze Afghaanse kampen zijn vreedzamer dan heel Karachi”, zegt hij. “Khan zou bewijzen moeten leveren in plaats van ongebaseerde en onverantwoorde verklaringen af te leggen.”

Bukahri, een gerespecteerd stamleider die al dertig jaar in Pakistan woont, ijvert voor een verlenging. “Ik zeg niet dat we niet willen vertrekken, maar op dit moment is Afghanistan te zwak en zal het land niet in staat zijn om de last te dragen”, zegt hij.

Internationale druk

Bilal Agha van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR wijst erop dat landen vluchtelingen niet terug mogen sturen als hun vrijheid of leven er in gevaar is. “De UNHCR laat er geen twijfel over bestaan dat niemand onder dwang teruggestuurd kan worden als hij of zo dat niet vrijwillig wil doen”, zegt hij. Hij voegt eraan toe dat de UNHCR de veiligheid van de Afghaanse vluchtelingen zal willen blijven verzekeren, nadat hun status uitdooft. De organisatie zal hun situatie van dichtbij blijven volgen.

Afghanen zonder papieren worden nu al opgepakt, zegt Agha. “Na het uitzitten van hun straf worden ze gedeporteerd en overgedragen aan de Afghaanse autoriteiten”, zegt hij. Maar Bukhari moet glimlachen bij dat verhaal. “De deuren zijn altijd open, en mensen aan beide zijden steken de grens voortdurend over”, zegt hij. Pakistan heeft geprobeerd om alle Afghanen te registreren die in Pakistan leven, maar het land is niet in staat om iedereen te volgen die de poreuze grens oversteekt.