Palestijnse vluchtelingen niet langer 'sexy'

De hernieuwde oproep van de U.N. Relief and Works Agency for Palestine Refugees (UNRWA) is dringend: als de donoren niet snel met meer geld over de brug komen, dreigt tegen eind maart de hongersnood voor een miljoen Palestijnen in de Gaza-strook en op de Westelijke Jordaanoever. In december vorig jaar had de UNRWA nog om 94 miljoen euro gevraagd voor noodhulp in de Palestijnse gebieden tot juni 2003. De respons was bijzonder schamel: totnogtoe ontving de organisatie slechts anderhalf miljoen euro. Enkel Zwitserland heeft al gehoor gegeven aan de dramatische oproep.


Door de acute geldnood heeft de UNRWA de voedselrantsoenen voor 120.000 vluchtelingenfamilies in Gaza moeten inkrimpen; op de Westelijke Jordaanoever is er geen geld meer voor 1.600 hulpverleners. Volgens Hansen wordt nu overal op bespaard: elke cent wordt twee keer omgedraaid, maar zonder onmiddellijke donaties moeten we alle noodhulp staken. En dat mag de internationale gemeenschap echt niet laten gebeuren: daarvoor zijn de behoeften te groot en de spanningen te hevig.


Volgens vice-secretaris-generaal voor Politieke Zaken van de VN Kieran Prendergast vormt de noodhulp allerminst een structurele oplossing voor de humanitaire crisis in de Palestijnse gebieden: enkel de opheffing van het uitgaansverbod en de ontgrendeling van de bezette gebieden kan het economische leven daar reanimeren. Het noodprogramma is echter levensnoodzakelijk om aan de onmiddellijke behoeften van de geïsoleerde Palestijnen te voldoen. Commissaris-generaal van de UNRWA Peter Hansen stelt dat 32.4 miljoen euro nodig is om 222.000 Palestijnse families te voeden, en meer dan 29 miljoen euro om op zeer korte termijn banen te scheppen.


De hoofdoorzaak van de verminderde steun lijkt niet ver te zoeken: heel wat VN-verantwoordelijken wijzen naar de oorlogsdreiging in Irak. De focus van de wereldmedia is verschoven naar de krachtmeting tussen Saddam Hoessein en George W. Bush, en de Palestijnse zaak heeft (tijdelijk) veel van haar sex-appeal verloren. Bovendien houden de donoren in afwachting van een haast zekere oorlog en bijhorende humanitaire crisis in Irak de knip op de beurs. Hansen wijst op het perverse effect van die houding, net nu de onzekere regionale situatie een levenslijn naar de vluchtelingen in de Palestijnse gebieden onmisbaarder maakt dan ooit.


Sinds de afgrendeling van de Palestijnse gebieden in 2000 verslechtert de situatie er voortdurend. Volgens de UNRWA is nu zowat de helft van de bevolking er werkloos. Voor acute gezondheidszorg is onmiddellijk drie miljoen euro nodig, voor onderwijs vier miljoen, en voor noodhulp en sociale bijstand aan Palestijnen die in de ‘intifada’ tegen Israël haven en goed verloren hebben, bijna tien miljoen. Sinds het uitbreken van de Palestijnse opstand in oktober 2000 heeft de UNRWA volgens Hansen structurele noodhulp geboden aan 1.3 miljoen Palestijnse vluchtelingen die geraakt zijn door de oorlog in het gebied. Dat is 49 procent van de totale bevolking.


De UNRWA werd bij het uitbreken van het Arabo-Israelisch conflict in 1948 opgericht als een tijdelijke instelling, maar is intussen uitgegroeid tot de belangrijkste verschaffer van gezondheidszorg, onderwijs, opvang en sociale bijstand voor naar schatting vier miljoen Palestijnse vluchtelingen in het Midden-Oosten.