Pan-Europese kustwacht patrouilleert in Middellandse Zee

‘Operatie Ulysses’ is het eerste samenwerkingsverband binnen de Europese Unie om de instroom van illegalen aan banden te leggen. Naast Spanje doen ook Frankrijk, Groot-Brittannië, Portugal en Italië mee. De Spaanse minister van Binnenlandse Zaken, Angel Acebes, gaf het startschot voor de eerste zeven patrouilleschepen in Palma de Mallorca, op de Balearen-eilanden.

De patrouilles concentreren zich volgens een woordvoerder van de minister in de eerste plaats op de strijd tegen de illegale immigratie en de mensenhandel. Een aanvullende taak van de schepen bestaat erin humanitaire hulp te verlenen bij scheepsrampen.

Consuelo Rumi, een parlementslid van de oppositionele Spaanse socialistische partij (PSOE), ziet in Operatie Ulysses de kiem van een pan-Europese douanepolitiemacht. Haar partij juicht dergelijke multinationale samenwerking toe, maar Rumi waarschuwt ervoor dat de patrouilles de toevloed van illegalen nooit onder controle zullen krijgen. Om dat te bereiken moet je het probleem bij de wortel aanpakken en de ontwikkelingssamenwerking opvoeren in de landen waar de illegalen vandaan komen, zegt Rumi.

Mensenrechtenactivisten noemen de patrouilles een schending van het recht op vrijheid van beweging. Volgens Zorha Elguenuri, voorzitster van Marokkaanse Migrantenvrouwen, moet immigratie zo gereguleerd zijn dat diegenen die naar de Europese Unie willen komen, daar ook een plaats moeten krijgen. Zij vindt het niet kunnen dat Fort Europa de poorten sluit voor vluchtelingen uit de rest van de wereld.

Spanje is een toegangspoort van duizenden illegale immigranten uit vooral Noord- en Centraal-Afrika die hun geluk in Europa zoeken. Elk jaar verdrinken enkele honderden illegale vluchtelingen in de Straat van Gibraltar, in een poging om met gammele bootjes de Spaanse kust te bereiken. De commandopost van Operatie Ulysses komt in Algeciras, een havenstad ter hoogte van de Straat van Gibraltar.

Vanaf acht februari strekken de patrouilles zich uit naar de Atlantische Oceaan, richting Canarische Eilanden. Die Spaanse eilandengroep ligt ten noordwesten van Afrika. Het idee voor de multinationale kustwacht werd uitgebroed in de eerste helft van 2002, toen Spanje voorzitter was van de Europese Unie. Griekenland, Noorwegen, Nederland, Duitsland, Oostenrijk en ook EU-kandidaat Polen, sturen waarnemers mee met de patrouilleschepen.